Ada Lovelace: Tarihteki İlk Bilgisayar Programcısı
Ada Lovelace bilgisayarın olmadığı bir çağda ilk bilgisayar algoritmasını geliştirdi. Analitik Makine isimli ilkel bir bilgisayar için yaptığı bu çalışma ona tarihteki ilk bilgisayar programcısı unvanını kazandırdı. Hadi gelin tarihteki ilk bilgisayar programcısı Ada Lovelace’i yakından tanıyalım.
Ada Lovelace Kimdir?
Ada Lovelace bilgisayarların yaygınlaşmasından 100 yıldan fazla bir süre önce yaşadı. Lovelace, 10 Aralık 1815’te Londra’da doğdu. Doğumdaki adı Augusta Ada Byron’du. Babası ünlü şair Lord Byron, annesi ise ilk eşi olan Annabella Milbanke idi.
Lovelace doğduktan kısa bir süre sonra anne ve babası ayrıldı. Aslında Ada, henüz sekiz yaşındayken ölen babasıyla hiç tanışmadı. İngiltere’nin başkenti Londra’da büyüdü. Annesi, genç Ada’nın babası gibi bir şair olmasını istemiyordu. Müzik, Fransızca ve matematik okumasını istiyordu.
Lovelace çocukken sık sık hastaydı. Bu sebeple çocukluk yıllarını evde geçirmek zorunda kaldı. Bu durum ona öğretmenleriyle çalışmak için çok zaman verdi. Küçük yaşlardan itibaren matematiğe ilgi duydu.
Diğer yandan 1835 senesinde Baron William ile evlenen Lovelace’ın üç çocuğu oldu. Lovelace, tüm hayatı boyunca çalışmalarına devam etti. Öyle ki zamanının en parlak matematikçilerinden biri oldu.
Yazı Önerisi: Cebir Biliminin Babası Harezmi Kimdir?
Tarihteki İlk Bilgisayar Programcısı
Lovelace 1842 yılında Cambridge Üniversitesi‘nden Charles Babbage adında bir matematikçiyle tanıştı. Babbage, genç kadının matematikteki becerisinden etkilendi. Babbage’ın bir hesap makinesi yapma planları vardı. Buna Fark Makinesi adını verdi. Planlarını, fikirle derinden ilgilenmeye başlayan Lovelace ile paylaştı.
Babbage ayrıca Lovelace’a Analitik Makine planlarını da gösterdi. Bu makine için yaptığı fikir o zamanlar için çok ileri düzeydeydi. Fakat matematiksel işlemleri hızlı bir şekilde gerçekleştirebilecek olan Analitik Makineyi ömürleri boyunca hayata geçiremediler. Yine de Babbage ve Lovelace hayatlarının çoğunu makinenin tasarımına harcadılar.
1843’te İtalyan matematikçi Luigi Menabrea tarafından Fransızca yazılmış bir makaleyi İngilizce’ye çevirdi. Analitik makine üzerine olan bu makaleye kendi notlarını ekledi. Hatta notları makalenin kendinden üç kat daha uzundu. Açıkçası Lovelace’in makine üzerine düşünceleri Babbage’in bile çok ötesindeydi.
Zira Lovelace notlarında Analitik Makinenin algoritmaları nasıl yürüteceğini anlattı. Hatta makinenin Bernoulli sayılarını hesaplamasını sağlayacak bir dizi komut örneği de verdi. Bu şimdiye kadar yazılmış ilk bilgisayar programı olarak kabul edilmektedir. İşte bu sebeple Ada Lovelace Dünyanın ilk bilgisayar programcısı olarak kabul edilmektedir.
Ölümü ve Bıraktığı Miras
Ada Lovelace 1852 yılında kanserden öldü. Öldüğünde sadece 36 yaşındaydı. Ardında çok önemli bir miras bıraktı. Zira günümüzde bilgisayar programlama çok hızı büyüyen ve oldukça popüler olan bir kariyer alanı olmuştur.
Ancak, Lovelace öldükten sonra bilgisayar programcılığı yaklaşık bir asır boyunca bir meslek haline gelmedi.
1940’ların sonlarında, altı kadın ilk profesyonel bilgisayar programcısı oldular. İsimleri Jean Jennings Bartik, Frances Elizabeth Holberton, France Bilas Spence, Marlyn Wescoff Meltzer, Kathleen McNulty Mauchly Antonelli ve Ruth Lichterman Teitelbaum’du. ABD Ordusu için çalıştılar ve ENIAC adlı bir bilgisayar programladılar.
Ada Lovelace’ın anısına “Ada” isimli ABD Savunma Bakanlığı için üretilmiş olan bir bilgisayar dili bulunmaktadır. Ayrıca 1998’den itibaren her yıl İngiliz Bilgisayar Topluluğu tarafından onun adını taşıyan madalya ödül olarak verilmektedir.
