Alfred Nobel Kimdir? Hayatı ve Yaptığı Çalışmalar
Alfred Nobel İsveçli kimyager, mühendis, iş adamı ve hayırseverdi. Dinamit ve farklı türlerde patlayıcılar icat etti. 355 patentten elde ettiği muazzam servetini Nobel Ödüllerini kurmak için kullandı.
Bu yazıda Alfred Nobel kimdir, hayatı ve yaptığı çalışmalara ilişkin bilgiler bulacaksınız.
Alfred Nobel Kimdir?
Alfred Bernhard Nobel, 21 Ekim 1833’te İsveç’in Stockholm kentinde doğdu. Immanuel ve Caroline Nobel’in sekiz çocuğundan dördüncüsü idi. Nobel çocukken sık sık hastaydı, ama etrafındaki dünya hakkında her zaman canlı ve meraklıydı. Babası bir mühendis ve mucitti.
1842’de Nobel’in ailesi, babasının Çar’ın ordularına ekipman sağlayan bir mühendislik firması açtığı Rusya’ya taşındı. 1850’de Nobel’in babası onu kimya mühendisliği okumak için yurt dışına gönderdi. Nobel, iki yıllık bir süre içinde İsveç, Almanya, Fransa ve Amerika Birleşik Devletleri’ni ziyaret etti.
Aile şirketi iflas ettikten sonra 1863’te babasıyla birlikte İsveç’e döndü. Nobel ana dili İsveççenin yanında iyi derecede İngilizce, Fransızca, Almanca ve Rusça bilmektedir.
Dinamitin İcadı
İsveç’e döndüğünde, Nobel kendini patlayıcıların çalışmasına adadı. Son derece kararsız bir patlayıcı olan nitrogliserinin güvenli üretimi ve kullanımıyla özellikle ilgilenmekteydi. 1863 yılında sıvı nitrogliserin imal etmek üzere bir fabrika kurdu.
Ancak Nobel’in kardeşi Emil, 1864’te bir nitro-gliserin patlamasında öldü. Bunun üzerine nitrogliserini daha güvenle kullanılabilecek hale getirmek için araştırmalara girişti. Alfred Nobel sonunda nitro-gliserini atıl bir madde olan silikaya dahil etti, bu da onu daha güvenli ve manipüle etmeyi kolaylaştırdı.
Bunun sonunda 1865 yılında dinamiti buldu. 1867’de İngiltere’de, 1868 yılında ise ABD’de “dinamit” adı altında buluşunun patentini aldı. Dinamit Nobel’in ününü sağladı ve kısa süre sonra tüm dünyada tünel patlatmada, kanal kesmede ve demiryolları ve yollar inşa etmede kullanıldı.
Nobel bir dizi başka patlayıcı icat etmeye devam etti. Zira dinamitin icadından sonra geligniti buldu (patent tarihi 1876) ve balisiti keşfetti (patent tarihi 1888).
1870’lerde ve 1880’lerde Nobel, patlayıcı üretmek için tüm Avrupa’da bir fabrika ağı kurdu. 1894’te İsveç’teki Bofors’ta ünlü Bofors silah fabrikasının çekirdeği haline gelen bir demir fabrikası satın aldı. Paris’te yaşamasına rağmen, Nobel çok seyahat etti. Laboratuvarında çalışmaya devam etti, bir dizi sentetik malzeme icat etti ve öldüğü zaman 355 patent kaydetti.
Ölümü ve Vasiyeti
Barışsever bir kişiliği olan Nobel, buluşlarının barış amacıyla kullanılmasını istiyordu. Ve bunların askeri amaçlarla kullanılmasından üzüntü duyuyordu. Bu nedenle bu buluşunun ona kazandırdığı varlığının çoğunu Nobel Vakfının kurulması için bıraktı.
Alfred Nobel Kasım 1895’te Nobel Ödülleri’nin kurulmasını sağlayan vasiyetini imzaladı. Nobel kısa bir süre sonra da 10 Aralık 1896’da İtalya’daki evinde öldü. Doğduğu yer olan İsveç’in Stockholm şehrinde gömüldü.
30 Aralık 1896’da Stockholm’de açıklanan vasiyetnamesiyle Nobel Ödüllerini (Fizik, Kimya, Fizyoloji-Tıp, Edebiyat ve Barış) kurdu. Nobel’in vasiyetnamesi gereğince, bu beş dalda insanlığa hizmet edenlere her yıl ödül verilmektedir. Bu vakıf 1901 yılından beri çeşitli Nobel Ödüllerini dağıtmaktadır.
Kaynak:
https://www.bbc.co.uk/history/historic_figures/nobel_alfred.shtml
Milliyet Büyük Ansiklopedi
