Yüzyıllar boyunca astronomiye yön veren sayısız yenilikçi ile gelişmesine ve ilerlemesine katkı sağlayan önemli bilim insanları olmuştur. Bugün dünyada kendini uzay ve evrenin (kozmos) çalışmasına adamış 11.000’den fazla eğitimli astronom var. En ünlü tarihi gökbilimciler, bilimi geliştiren, katkı sağlayan ve büyük keşifler yapanlardır.
Bu yazıda astronomiye yön veren bilim insanları ve çalışmaları üzerine kısa bilgiler vereceğiz. İşte en eskiden en yeniye astronomiye katkı sağlamış ve yaptıkları ile astronomi tarihine damga vurmuş bilim insanları hakkında kısa bilgiler.
Eratosthenes (M.Ö. 276 – 194)
Dünya’nın çapının ilk ölçümünü yapan bir Yunan bilim insanı, gök bilimci ve şairdi.
Nicolaus Copernicus (1473 – 1543)
Copernicus Polonyalı bir doktor ve ticaret avukatıydı. Sayılara olan hayranlığı ve gök cisimlerinin hareketlerini incelemesi onu Güneş sisteminin “Güneş merkezli modelinin” babası yaptı.
Ali Kuşçu (1403 – 1474)
Osmanlı Devleti’nin en önemli astronomlarından biri olan Ali Kuşçu aynı zamanda matematikçi ve dil bilimcidir.
Gezegenlerin hareketlerini, Dünya’nın şekli ve ölçüleri ile gezegenler arası uzaklıklar üzerine çalışmalar yaptı. Yaptığı çalışmalarını ve teorilerini Fethiye isimli kitabında anlatmıştır.
Tycho Brahe (1546 – 1601)
Brahe gökyüzünü incelemek için aletler tasarlayan ve inşa eden Danimarkalı bir asilzadeydi. Bunlar teleskoplar değil, gezegenlerin ve diğer gök cisimlerinin konumlarını bu kadar büyük bir hassasiyetle çizmesine izin veren hesap makinesi tipi makinelerdi.
Johannes Kepler (1571 – 1630)
Tycho Brahe’nin yanında öğrencisi olarak çalışmalar yaptı. Kepler, Brahe’nin çalışmasına devam etti ve ayrıca kendi başına birçok keşif yaptı. Gezegensel hareketin üç yasasını geliştirmekle tanınır.
Galileo Galilei (1564 – 1642)
Gökyüzünü incelemek için teleskop kullanan ilk kişiydi. Bazen (yanlış bir şekilde) teleskobu bulan kişi olarak kabul edilir. Fakat bu onur Hollandalı gözlükçü Hans Lippershey’e aittir. Galileo gök cisimleri hakkında ayrıntılı çalışmalar yaptı.
Ay’ın muhtemelen Dünya gezegenine benzer olduğu ve Güneş’in yüzeyinin değiştiği (yani Güneş’in yüzeyindeki güneş lekelerinin hareketi) sonucuna varan ilk kişi oydu. Ayrıca Jüpiter’in dört uydusunu ve Venüs’ün evrelerini ilk gören oydu. Nihayetinde, bilim camiasını sarsan, Samanyolu gözlemleri, özellikle de sayısız yıldızın tespiti oldu.
Isaac Newton (1642 – 1727)
Isaac Newton tüm zamanların en büyük bilimsel zihinlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Çünkü Newton sadece yerçekimi yasasını çıkarmakla kalmadı, onu tanımlamak için yeni bir tür matematiksel hesaba duyulan ihtiyacı da fark etti.
Keşifleri ve teorileri, 200 yıldan fazla bir süredir bilimin yönünü belirlemiştir. Ve modern astronomi çağını gerçekten başlattı.
Albert Einstein (1879 – 1955)
Einstein, Newton’un yerçekimi yasasını düzelten genel göreliliği geliştirmesiyle ünlüdür. Ancak, onun enerji ile kütle ilişkisi (E=mc2) astronomi için de önemlidir. Çünkü Güneş’in ve diğer yıldızların enerji oluşturmak için hidrojeni helyumla nasıl birleştirdiğini anlamamızı sağlamıştır.
Edwin Hubble (1889 – 1953)
Genişleyen evreni keşfeden adamdır. Hubble, o sırada gökbilimcileri rahatsız eden en büyük iki soruyu yanıtladı. Sözde sarmal bulutsuların aslında başka galaksiler olduğunu belirledi. Ve evrenin kendi galaksimizin çok ötesine uzandığını kanıtladı.
Hubble daha sonra bu diğer galaksilerin bizden uzaklıklarıyla orantılı hızlarda gerilediğini göstererek bu keşfi takip etti.
Stephen Hawking (1942 – 2018)
Büyük modern bilim adamlarından biridir. Alanlarının gelişmesine Stephen Hawking’den daha fazla katkıda bulunan çok az insan vardır.
Kara delikler ve diğer egzotik gök cisimleri hakkında çok önemli çalışmalar yapmıştır. Ayrıca ve belki daha da önemlisi, Hawking evren ve yaratılışı hakkında önemli fikirler ileri sürdü.
Yazı Önerisi:
Astronominin Alt Dalları ve Çalışma Alanları
Astronominin Bilgi Kaynakları Nelerdir?