Avrupa Futbolunda Deprem: Avrupa Süper Ligi Kuruluyor

Futbol dünyasına birkaç gün önce bomba gibi bir haber düştü. Bazı büyük kulüpler bir araya gelerek Avrupa süper ligini kurduklarını açıkladılar. Avrupa futbolunda ortalık yangın yerine döndü. Kimilerine göre Avrupa’da futbolun patronu UEFA’ya darbe, kimilerine göre ise yıldızların boy göstereceği elit bir lig. Peki Avrupa Süper Ligi nedir, neden böyle bir oluşuma gidildi? Avrupa Süper liginin formatı nasıldır? Enine boyuna anlatıyorum.

Avrupa Süper Ligi Nedir?

Aslında ismi “Süper Lig” ama bizdeki süper ligle karıştırılmasın diye adına Avrupa süper ligi diyoruz.

İngiltere’den 6, İtalya ve İspanya’dan 3’er takımın katıldığı 12 kulüp Avrupa süper ligini kurdular. Bu kululüpler İngiltere Premier Ligi’nden Arsenal, Chelsea, Liverpool, Manchester City, Manchester United ve Tottenham; İspanya La Liga’dan Atletico Madrid, Barcelona ve Real Madrid; İtalya Seria A’dan ise Milan, Inter Milan ve Juventus. Süper ligin Başkanı ise futbolseverlerin yakından tanıdığı bir isim: Florentino Perez. Bildiğiniz üzere Perez aynı zamanda İspanyol Real Madrid kulübünün de başkanı. Bu 12 kulüp kurucu üyeler, henüz ismi netleşmemiş 3 kulüp daha kurucu olarak oluşuma katılacak. Süper ligde toplamda 20 kulüp olacak.

Neden Süper Lig?

Aslında temel sebep tamamen duygusal, yani para. Çünkü kulüplerin UEFA’nın düzenlediği Avrupa kupalarından elde ettikleri gelirlerden daha fazla gelir elde etmeleri beklenmekte. Şu aşamada finansör olarak uluslararası yatırım bankası JP Morgan’ı görüyoruz.  

JP Morgan Avrupa Süper Ligi’ni 6 milyar dolar ile finanse edeceğini duyurdu. Her yıl UEFA Şampiyonlar Ligi’nde 32 takıma toplam yaklaşık 2 milyar Euro dağıtılıyor.  Şampiyon takım ise yaklaşık 120 milyon Euro’ya kadar gelir edebiliyor. Süper Lig’de ise her kulübün Şampiyonlar Ligi’ni kazanan kulüpten bile daha fazla gelir elde etmesi beklenmekte. Ayrıca kurucu kulüplere altyapı yatırımlarını desteklemek ve corona virüs salgınının finansal etkisini gidermek için başlangıçta 3,5 milyar Euro paylaştırılacağı planlandığını belirteyim.

Peki bu işin fikri ilk kimden çıktı dersiniz? Çok tanıdık bir isim, Ünal Aysal. Evet Ünsal Aysal bir dönem Galatasaray Başkanlığı da yapmış bir isim. Başkanlık döneminde 2013 yılında İtalya’nın Juventus kulübü başkanı Andrea Agnelli ile BBC’de bir programa katılıyor Ünal Başkan. Katıldıkları programda süper lig düşüncesinden bahsediyor Aysal. Konuşmasında en fazla 5 yıl içinde 15 ya da 20 takımdan oluşan Avrupa Süper Ligi kuracağını belirtiyor.

Süper Ligin Yapısı Nasıl Olacak?

Süper ligde toplam 20 kulüp olacak. 15 kurucu kulübün haricinde lige 5 kulüp daha katılacak. Bu 5 kulüp her yıl farklı şekilde seçilecek. 10 takımlı iki grup oluşturulacak ve ilk 3 takım doğrudan çeyrek finale çıkacak. Grupların dördüncü ve beşincileri ise iki ayaklı play-off oynayacaklar. Sonra çeyrek, yarı ve final maçları oynanacak. Bu kulüpler aynı zamanda kendi yerel liglerinde de oynamaya devam edecekler.

Ülkemizden Galatasaray’a süper lige katılması için teklif götürüldüğü veya götürüleceği söylentileri var. Ünal Aysal ise, eğer Avrupa Süper Ligi’ne Türkiye’den bir takım katılacaksa bunun Galatasaray olacağını belirtiyor. Ayrıca Ülkemizin Dünya’daki en büyük markası Galatasaray’dır diye ekliyor.

Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) ise UEFA’ya destek verdiklerini ve alacakları kararı sonuna kadar desteklediğini bildiren bir açıklama yaptı.

UEFA’nın Tepkisi

UEFA’nın süper lig kurulmasına tepkisi ise oldukça sert oldu. Başkan Aleksander Ceferin süper lige katılan takımlardaki futbolcuların bundan sonra hiçbir UEFA ve FIFA organizasyonunda yer alamayacağını söyledi. Yani Süper Lige katılan takımların futbolcuları Avrupa şampiyonası ile FIFA Dünya Kupası maçlarında oynayamayacaklar. Milli takımımızın önemli isimlerinden Avrupa’daki lejyonerlerimiz Merih Demiral (Juventus), Ozan Kabak (Liverpool) ve Hakan Çalhanoğlu (Milan) da bu yaz Euro2020 milli maçlarımızda bulunamayacaklar.

Başkan Ceferin UEFA organizasyonlarının Galatasaray, Atalanta, Celtic, Rangers ve Dinamo Zagreb’e ihtiyacı olduğunu belirtiyor. Hemen ardından ekliyor: Herkesin bir şansa sahip olduğunu bilmesi gerekiyor. Hayalleri canlı tutmamız lazım.

UEFA’nın Karşı Hamlesi

Süper lig kurulduktan hemen sonra UEFA şampiyonlar ligi statüsünde değişiklik yapıldığını duyurdu. Buna göre 2024-2025 sezonundan itibaren 36 takımlı bir Şampiyonlar Ligi mücadelesi olacak.

Yeni formata göre 36 takım UEFA’daki sıralamasına göre 4 farklı kategoriye ayrılacak. 36 takımın yer alacağı gruplarda 2 takım Wild Card yöntemiyle seçilecek. Oynadığı ligde Şampiyonlar Ligi vizesi alamayan fakat organizasyonda önemli başarılar elde etmiş iki kulüp Wild Card kontenjanından yararlanabilecek.

Yeni formatta grup aşamaları bulunmuyor. Takımlar farklı güçlerdeki 10 rakiple karşılaşacak. Şampiyonlar Ligi’nin ilk aşamasında her takım 5 iç saha ve 5 deplasman maçı yapacak. 10 maç sonucunda bir lig tablosu oluşacak. Lig sonunda genel puan sıralamasındaki ilk 8 takım doğrudan üst tura çıkarken, diğer 8 takım play-off usulü ile ikinci tur biletini alacak. Play-off turunda elenen takımlar ise UEFA Avrupa Ligi’nde yoluna devam edecek.

Son 16’dan itibaren kalan maçlar Şampiyonlar Ligi’nin klasik formatındaki gibi oynanacak.

Sonuç

Bu konu nereye varacak hep birlikte göreceğiz. Başta Bayern Münih ve Paris Saint Germain gibi önemli Alman ve Fransız takımları Süper Lig’e karşı çıkıyor. Diğer taraftan katılım kararı alan Liverpool kulübünün taraftarları Anfield stadı önüne RIP Liverpool (Huzur içinde uyu Liverpool) yazılı pankart asarak tepki gösteriyorlar. Yine kurucular arasında adı geçen bazı İngiliz takımlarının da taraftar baskısı nedeni ile oluşumdan ayrılma kararı alabilecekleri konuşulmakta.

Her ne olursa olsun bir futbol tutkunu olarak kişisel görüşüm; futbol bir his oyunu ve futbolun ruhunun hiçbir şekilde zedelenmesine imkan verilmemesinden yana.

Beklenen Oldu, Avrupa Süper Ligi Başlamadan Bitti

Sonuç kısmında bazı takımların taraftar baskısı nedeni ile oluşumdan ayrılabileceği konusundan bahsetmiştim. Evet beklenen oldu. Real Madrid, Barcelona ve Juventus kulüpleri haricindeki 9 kulüp Avrupa Ligi projesinden ayrılma kararı aldılar.

Peki UEFA’nın bu duruma tepkisi ne oldu dersiniz? Bu 9 kulübe maddi yaptırım uygulanacak. Real Madrid, Barcelona ve Juventus’a ise disiplin süreci başlatılacak. Detaylar şu şekilde:

UEFA’dan yapılan açıklamaya göre Arsenal, Manchester United, Chelsea, Liverpool, Manchester City, Tottenham, Milan, Inter ve Atletico Madrid kulüpleri ile UEFA’nın kulüp turnuvalarına bağlılıklarını teyit eden mutabakat imzalandığı belirtilmiştir. Ayrıca Avrupa Süper Ligi girişiminin hata olduğunu kabul edip özür dileyen bu kulüplerin, UEFA turnuvalarından bir sezonda elde edecekleri gelirin yüzde 5’ine de el konulacağı da söylenmiştir.

UEFA’ya ve organizasyonlara bağlı kalma sözü veren kulüpler, benzer bir turnuvaya katılmaları halinde 100 milyon avro ceza ödeyecekler. Taahhütlere aykırı davranmaları durumunda ise 50 milyon Avro ceza ödeyecekler. Ayrıca 9 kulüp, Avrupa genelindeki gençlik projelerinde harcanması için toplam 15 milyon Avro bağışta bulunacaklar. Kulüplerin el konulan gelirleri de aynı amaçla kullanılacağı ifade edilmiştir.

Girişimden ayrıldığını duyurmayan Real Madrid, Barcelona ve Juventus kulüpleri ise UEFA’nın disiplin kurullarına havale edilecek.