Esnemek Neden Bulaşıcıdır?
İlgimi çeken bir konu olduğu için paylaşmak istedim. Hiç merak ettiniz mi, esnemek neden bulaşıcıdır? Kemal Sunal’ın Tokatçı filmini hatırlarsınız. Trende Kemal Sunal’la aynı kompartımanda bulunan bir hırsız çetesi var. Bu çete Kemal Sunal’ın cebindeki parayı almak için mütemadiyen esner. Buna dayanamayan Kemal Sunal’ın da uykusu gelir ve uyuduktan sonra da cebindeki parasını çalarlar. Hatta yerine de para boyutlarında gazete kağıtları bırakırlar.
Hadi gelin esnemek neden bulaşıcıdır birlikte öğrenelim.
Senden Bana, Benden Ona
Uzmanlar esnemenin bulaşıcı olduğunu düşünüyorlar. Kendinizi düşünün, başkası esnerken mutlaka siz de esnemeye başlamışsınızdır. Aslında verilere göre başka birinin esnediğini gördükten sonra esneme olasılığınız 6 kat fazla oluyor.
Girişte bahsettiğim Kemal Sunal’ın Tokatçı filmi bulaşıcı esnemeye güzel bir örnek. İsterseniz konuyu biraz derinleştirelim, esnemenin neden bulaşıcı olduğuna bilimsel cevap veya cevaplar arayalım.
Peki Esnemek Neden Bulaşıcıdır?
Esnemenin neden bulaşıcı olduğu üzerine birçok araştırma yapılmıştır. Uzmanlar sonuç olarak birkaç teori üzerinde durmaktalar.
Bunlardan ilki sosyal aynalama yani “mirroring” denilen bir etkileşim aslında. Buna göre beyindeki ayna nöronlar uyarılmaktadır. Bu hücreler, diğer insanlarda görülen farklı davranışları fark etmesine ve ardından onları taklit etmesine yardımcı olurlar.
Dolayısıyla da bir kişi başka birini esnerken görürse ayna nöronları eylemi gözlemler ve sonuç olarak o kişi de esner.
Diğer teori ise esnemenin sosyal bağlar sayesinde bulaşıcı olduğudur. Aslında birçok uzman bunun empatinin bir göstergesi olduğunu da düşünmekte. İnsanlar şüphesiz sosyal varlıklardır. Arkadaşlık ve aile kurarlar ve gruplar halinde yaşarlar.
Bu sebeple de insanlar davranışları ile birbirini yansıtır. Örneğin sosyal ilişki içinde olduğunuz biri güldüğünde sizin de gülmeniz gibi. Uzmanlar esnemenin de bu durumun bir başka örneği olduğunu düşünüyorlar.
Diğer yandan esneme gerçekten bulaşıcı olmayabilir de. Aynı ortamı paylaşan insanların esnemelerinin nedeni ortamın özelliği olabilir. Zira uzmanlar sıcaklık ve günün saati dahil birçok etkenin esnemeyi tetikleyebileceğini söylüyorlar.
Yani aynı havayı soluyan insanların birbirleri ardına esnemelerinin nedeni ortama bağlı olabilir.
Hayvanlarda Durum Nasıl?
Açıklama her ne olursa olsun uzmanlar bulaşıcı esnemenin insanlarla sınırlı olmadığını belirtiyorlar. Örneğin araştırmacılar Güney Afrika’da iki aslan sürüsünü izledi. Hayvanların esnemelerinin de arka arkaya gerçekleştiğini kaydettiler. Sonuçlara göre bir aslanın grup içindeki bir başka aslanı izledikten sonra esneme ihtimali 139 kat daha fazlaydı.
Bilim insanları diğer memeli hayvanlarda da benzer davranışlar gördüler. Primatlar, kurtlar ve hatta evcil köpeklerde dahi bulaşıcı esneme görülmekte. Hatta bazı durumlarda bulaşıcılık türler arasında bile olabiliyor. Örneğin sahiplerinin esnediğini gören evcil köpeklerin esneme ihtimali daha yüksektir.
Sonuç ve Değerlendirme
Bir düşünün lütfen, en son ne zaman esnediniz? Uykunuz geldiğinde mi? Yoksa başka birisi esnedikten hemen sonra mı? Hatta önce kendimiz esnemeye başlamış, ardından da çevremizdekiler bizden etkilenip esnemiş olabilir mi?
Açıkçası ben de filmde Kemal Sunal’a yapıldığı gibi evde bunu denedim. Aile üyeleri de peşi sıra esnediler. Uykularını getirdiğim için nazik uyarılarını da aldım tabi.
