Fıtır Sadakası Nedir? Ne Zaman Verilir?
Sadaka-i Fıtır halk arasında Fıtır Sadakası veya Fitre olarak da bilinmektedir. Açıkçası her Ramazan ayında gündeme gelen ve merak edilen bir konu. Biz de bu yazıda fıtır sadakası nedir, fıtır sadakası ne zaman verilir, Fıtır sadakası bu yıl kaç TL gibi merak edilen sorulara cevaplar vereceğiz.
Fıtır Sadakası (Sadaka-i Fıtır) Nedir?
İslam dinince zengin Müslümanların Ramazan Bayramının birinci günü sabahı fakirlere vermeleri emredilen belirli miktardaki sadakadır. Buna “fitre” de denir. Fitre, Hz. Muhammed’in Hicret’in ikinci yılında (624) oruç ile birlikte zorunlu kıldığı sadakadır.
Fitrenin zorunlu kılınma nedenlerinin en önemlileri, oruçlunun yapmış olabileceği kusurları gidermektir. Ayrıca bir sevinç günü olan bayramda yoksulları düşünerek onları günlük ihtiyaçların sıkıntısından kurtarmaktır.
Aynı zamanda oruç açma, oruçtan çıkış (el-fıtr) ya da insan olarak yaratılma (el-fıtra) sadakası olarak tanımlanmaktadır. Fitre, zekât gibi mal üzerine değil, kişi başına yüklenmiştir. Fitre yalnızca yoksul Müslümanlara verilebilir.
Komşusu aç iken karnı tok yatan bizden değildir.
Hz. Muhammed (S.A.V.)
Fıtır Sadakasını Kimler Verebilir?
Bir hadise göre Hz. Muhammed oruçtan çıkış sadakasını erkek, kadın, çocuk, özgür ve köle her Müslüman için farz kılmıştır.
Şafii, Maliki ve Hanbeli mezhepleri bu hadise dayanarak fitrenin farz olduğunu kabul etmişlerdir. Hanefi mezhebi ise hadisin yol göstericiliğini kesin bulmadığı için fitrenin farz değil, vacip olduğunu savunmaktadır.
Hanefi mezhebine göre, bir Müslümanın fitre vermesi için, nisaba (belli bir miktar mala) sahip olması gerekmektedir. Nisap miktarı 200 dirhem (672 gram) gümüş veya yirmi miskal (96 gram) altın veya bunların değerlerine eşit olan maldır. (Bugün nisap hesabında gümüşün değeri kullanılmamaktadır.)
Zengin bir insanın fitre ve zekât alması haram olur. Fitre hesabına katılacak malın ticaret için olması şart olmadığı gibi, elinde bir yıl kalmış olması lazım değildir.
İhtiyaçtan artan eşya, kiradaki evler, evdeki süs eşyaları, sanat ve ticaret aletleri fitre için nisap hesabına katılmaktadır. Halbuki bunlar zekât hesabı yapılırken nisaba dâhil edilmezler.
Nisap miktarı malı olan akıl baliğ ve hür olan Müslüman, fitre verir. Hanımı ve çocukları fakir ise onlar için de vermesi iyi olur. Bir kişinin fitresi, bir fakire veya birkaç fakire verilebilmektedir. Ayrıca bir fakire birkaç kimsenin fitresi de verilebilmektedir.
İnsanların en iyisi, başkalarına yardım edenlerdir.
Hz. Muhammed (S.A.V.)
Fıtır Sadakası Ne Zaman Verilir?
Ramazan ayı içinde en çok merak edilen konulardan biri de bu olsa gerek. Sözcük anlamına uygun olarak Ramazan Bayramı’nın ilk gününün erken saatlerinde verilmesi gerekmektedir.
Diğer yandan Fıtır sadakası yani fitre Ramazan ayı içinde verilebilir. Bununla birlikte fitre Ramazan’dan önce ve bayramdan sonra da verilebilmesinde bir sakınca yoktur. Her üç durum da caizdir. Bayram namazından önce verilince, sevabı daha çok olur.
2024 Yılı Fitre Bedeli Ne Kadar?
Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu’nun kararı ile 2024 yılındaki fitre miktarı 130 TL olarak belirlenmiştir.
Bu bedel aynı zamanda günlük oruç fidye bedeli olduğuna da karar verilmiştir.
Yazı Önerisi:
Hz. Yusuf’un Hayatı ve Hikayesi
Mecelle Nedir? Tarihi ve Kapsamı