İklim Nedir? İklim Çeşitleri ve Özellikleri
İklim, belirli bir bölgedeki uzun vadeli hava durumu modelidir. Hava durumu saatten saate, günden güne, aydan aya ve hatta yıldan yıla değişebilir. Bir bölgenin, genellikle en az 30 yıl boyunca izlenen hava durumu kalıpları, o bölgenin iklimi olarak kabul edilir. Bu yazıda iklim nedir, iklimi belirleyen etkenler nelerdir ile kısaca iklim çeşitleri ve özellikleri üzerine bilgiler bulacaksınız.
İklim Nedir?
Bir ülke ya da bölgenin uzun bir süre içindeki ortalama atmosfer durumu ve söz konusu durumunun gelişimini yansıtan meteoroloji olaylarının tümüne iklim denilmektedir.
Dünyanın farklı bölgeleri farklı iklim koşullarına, dolayısıyla da farklı bitki örtülerine sahiptir. Genellikle bitkilerle beslenen hayvanlar da bitki örtüsünün farklılığına göre dağılım ve değişim gösterirler.
Buna göre yer yüzünde bitki ve hayvanların dağılımının iklim koşullarına göre oluştuğu söylenebilir. Örneğin, soğuk bölgelerde kürklü hayvanların, çöl bölgelerinde suya gereksinim göstermeyen bitkilerin yaşaması gibi.
O halde, bir bölgenin bitki ve hayvan yapısına bakarak iklimini kestirmek mümkündür.
İklimi Belirleyen Etkenler
Bir gölgenin iklimini belirleyen birçok etken vardır. Güneş ışınlarının eğik ya da dik düşmesi sıcaklık derecelerinin değişmesine neden olur.
Büyük denizlere yakınlık bir başka etkendir. Denizler karalara göre daha geç soğuduğundan ve ısıyı daha uzun süre koruduğundan kıyı bölgeleri iç bölgelere göre daha ılıktır.
Sıradağlar, yükseklik, havadaki nem oranı, rüzgarlar, güneşli ya da rüzgarlı günlerin sayısı gibi etkenler de iklimlerin oluşmasında önemli rol oynamaktadırlar.
İklim Çeşitleri Nelerdir?
Yer yüzünde çeşitli iklimler hüküm sürmektedir. Bu iklimlerin türü ve dağılımı jeolojik zamanlar boyunca değişiklik göstermiştir. Dünyanın eğimi, dönüşü ve kara/deniz dağılımı gibi astronomi olayları bu değişikliklerde belli başlı nedenleri oluşturmuştur.
Bugün Dünyamızda başlıca üç ana iklim bölgesi vardır. Bunlar; soğuk, ılıman ve sıcak iklim bölgeleridir. Bunlar da kendi içlerinde farklı özellikler gösteren iklimlere ayrılmaktadırlar.
Soğuk İklim Nedir?
Kutup bölgelerinde görülen buzullar, tundralar, dağlık bölgeler genel olarak soğuk iklime girer. Buralarda güneş ışınları bölgeyi çok az ısıtır. Genellikle yıl boyu kuru ve soğuk rüzgarlar görülmektedir.
Bu bölge çevresindeki denizler balık yönünden zengindir. Soğuk iklim bölgelerinde kışlar dondurucu soğuklarla uzun, yazlar ise kısa ve düşük sıcaklıkta geçmektedir. Ayrıca soğuk iklim bölgeleri sıcaklık farkının en büyük olduğu bölgelerdir.
Ilıman İklim Nedir?
Ilıman iklim bölgelerinde rüzgarlar daha kısa sürelerle eser. Bol yağışlı ve bu nedenle de zengin bitki örtüleri bulunmaktadır. Bu bölgeler insanların daha kolay uyum sağlayabildikleri iklim bölgeleridir.
Sıcak İklim Nedir?
Yağışların bol olduğu, bu nedenle çok zengin bitki örtüsüne sahip olan tropikal bölgeler sıcak iklim bölgeleridir. Yine kızgın güneş ışınları ile kavurucu sıcakların olduğu çöller de sıcak iklim koşullarıdır.
İklim ve çeşitleri üzerine inceleme yapan bilime ise klimatoloji yani iklimbilim adı verilmektedir.
Yazı Önerisi: Pastırma Yazı Nedir? Ne Zaman Olur?
Kaynak:
Milliyet Büyük Ansiklopedi
