Kripteks, ünlü yazar Dan Brown’un filme de uyarlanan Da Vinci Şifresi isimli romanında geçen bir kavram. Kripteksin Leonardo da Vinci tarafından icat edildiği düşünülse de buna ilişkin bir kanıt bulunmuyor. Ek olarak Kurtlar Vadisi isimli diziyi izlemiş olanlar için de hiç yabancı gelmeyecek bir kelime. Bu yazıda kripteks nedir, nasıl çözülür, neye benzer ve kripteksin yapısı hakkında bilgiler bulacaksınız.
Kripteks Nedir?
Kripteks (Kriptex veya Cryptex), gizli mesajları gizlemek için kullanılan taşınabilir (mobil) kasayı ifade eden bir cihazdır. Yazar Dan Brown tarafından 2003 yılında yayınlanan Da Vinci Şifresi kitabında adı geçen yeni bir terimdir. Roman, mucit olarak Leonardo da Vinci’yi adlandırırken, yazar muhtemelen başka kaynaklardan ilham almıştır.
Kripteks kelimesi gizli veya saklanmış anlamına gelen “kriptoloji” ile el yazması eski bir kitap veya tarihi bir belge anlamına gelen “kodeks” kelimelerinin birleşiminden meydana gelmektedir. Dan Brown’un bu fikri ilk defa zanaatkar Justin Kirk Nevins tarafından 2004 yılında hayata geçirilmiştir.
Kripteks Nasıl Çözülür?
Kriptex tam olarak bisikletlerde kullanılan şifreli kilit gibi çalışır. Görünüm itibari ile bir silindire benzer. Buna göre cihaz sayıları ve sembolleri gösteren bir dizi dönen diskten oluşur. Kripteksi çözmek yani silindirin açılması için bu dönen disklerin doğru sırayla düzenlenmesi gerekir.
Bu diskin içinde korunan bilgilerin yazılı olduğu ince bir kağıt veya papirüs tomarı gizlenmiştir. Güvenlik önlemi olarak bu tomar narin bir sirke şişesinin etrafında sarılmıştır. Eğer ki parola bilinmiyorsa ve kripteks açılmaya çalışılırsa, şişe kırılır ve sirke mürekkebi çözer. Böylece yazılı belge veya metin okunamaz olur.
Hediye olarak sevdiklerinize verebileceğiniz, eşyanızı saklayacağınız veya dekoratif bir süs olarak kullanabileceğiniz zarif tasarımlı kripteks. Göz atmanızda fayda var.
Tarihçe
Kripteksin mucidinin Leonardo da Vinci olduğu yönünde bir kayıt olmadığını belirtmiştik. Çünkü kripteks tarzı bir mekanizma fikri Leonardo da Vinci’nin 1452’de doğumundan çok önce geliştirilmiştir.
Arap mühendis Cezeri şifreli kilitlerin tasarımını 12. yüzyılda tanımlamıştır. Zira buna ilişkin kayıtlar 1420’den kalma bir el yazması ve bir dizi çizim içeriyor.
Sayılar veya rakamlarla yazılmış disklerin döndürülmesi ilkesi, gizli mesajların şifrelenmesine de imkan sağlar. Örneğin Thomas Jefferson, gizli mesajları kodlamak ve kodunu çözmek için 1790’da “Jefferson Diski” olarak bilinen şeyi icat etti.
Hatta bu ilke, 1920’lerde ABD ordusu tarafından kullanılan M-94 şifreleme silindirine de uygulanmıştır. 1915 yılında geliştirilen Alman Enigma sistemi ile de ün kazanmıştır. Mesajları karıştırmak ve çözmek için rotorlar ve diskler kullanan bu cihaz da kriptekse çarpıcı benzerlik göstermektedir.
Hatırlarsınız, Kurtlar Vadisi dizisindeki kripteks içinde Mehmet Karahanlı’nın 1983’ten itibaren Tapınak Şövalyeleri hakkında yazdığı bilgiler vardı.
Hem ülkemizde hem de Dünya’da yaşanan bir çok önemli olayda İlluminati’nin rolünü öğrenmiştik. Polat Alemdar kripteksi Karahan’lının daha önceden farklı karakterlere verdiği anahtarları kullanarak açmıştı.
Sonuç
Da Vinci Şifresini okuyanlar kripteksin hikayenin merkezinde olduğunu bilirler. Zira romanda, ana karakterler kripteksin şifresini çözmek için bir tarihi noktadan diğerine ipucu peşinde koşarlar.
2003 yılında gişe rekorları kıran romanda bahsedilmesinden bu yana, kripteks kendi başına popüler bir bulmaca haline geldi. Hatta hediye kripteksler ve filmde gördüğümüz kripteksin taklitleri oldukça ilgi gördü.
Gizemli ve bir o kadar da merak uyandıran kriptekse ilişkin derlediğimiz yazımızın sonuna geldik. Yazımızın merak edip öğrenmek isteyenler için faydalı olmasını dileriz.
Yazı Önerisi:
Diş Macunu Tüpündeki Renk Kodları Ne Anlama Gelir?
Black Friday (Kara Cuma) Ne Zaman? Black Friday Ne Demek?
Korsanlar Neden Göz Bandı Takar? Efsane mi Gerçek mi?