Küçük Prensin Yazarı Saint Exupery Kimdir?
Şüphesiz Küçük Prens’i duymamış olan yoktur. Zira kitap öylesine meşhurdur ki büyük küçük herkesin beğeni ile okuduğu bir eserdir. Peki kitabın yazarı Saint Exupery kimdir diye hiç merak ettiniz mi? Hadi gelin Saint Exupery’nin hayatını yakından tanıyalım.
Saint Exupery Kimdir? Hayatı ve Eserleri
Fransız yazar Antoine de Saint Exupery 1900 yılında Fransa’nın Lyon kentinde dünyaya geldi. Denizcilik Okulu sınavlarına hazırlanırken bir süre Güzel Sanatlar Okulu’na devam etti.
1920-1923 yılları arasında askerlik görevini yaparken havacılığa büyük ilgi duydu. Bu sebeple 1926’da Latecoere şirketine hat pilotu olarak girdi ve Toulouse-Casablanca-Dakar, Natal-Rio-Buenos Aires-Santiago hatlarında uçtu.
Latecoere şirketi tarafından yeni hatlar bulmakla görevlendirilen Saint Exupery, Güney Amerika’ya gönderildi (1929-1931). Arjantin’de tanışmış olduğu Consuelo Suncin’le Fransa’da evlendi. Aynı yıl Gece Uçuşu (Vol de nuit) adlı yapıtını yayımladı. Bu kitapla Femina Ödülü’nü kazandı.
Artık edebiyat çevrelerinde iyice tanınmaktaydı; bu arada deneme pilotu oldu. Çalıştığı Aeropostale şirketinin iflas etmesi üzerine yeni kurulmuş olan Air France şirketine girdi. Aynı zamanda Paris’in önemli bir akşam gazetesi için 1935’te Moskova’da, 1937’de İspanya iç savaşı sırasında Madrid cephesindeki olaylarla ilgili röportajlar yaptı.
Daha sonra yeniden pilotluğa döndü. 1938’de New York-Ateş Adaları hattında başarısızlıkla sonuçlanan bir uçuş denemesi yaptı. Ardından 1939’da uçuş anılarını anlattığı İnsanların Dünyası (Terre des hommes) adlı yapıtını yayımladı. 1940 savaşında askere alındı ve keşif pilotu olarak görev yaptı. Ülkesinin yenilgiye uğramasından sonra Cezayir’de ordudan terhis edilmiştir. Kasım 1940’ta ABD’ye gitti.
1943’te bu kez Özgür Fransa’nın hava kuvvetleri ordusunda savaşa katıldı. Bu süre içinde Savaş Pilotu (Pilote de guerre, 1942), Bir Rehineye Mektup (Lettre â un otage, 1943) ve Küçük Prens (Le Petit Prince, 1943) adlı kitaplarını yazdı. Bu kitaplar, önce ABD’de yayımlanmıştır.
Bence büyük küçük herkesin kitaplığında olması gereken bir kitap, Küçük Prens. Cemal Süreya ve Tomris Uyar çevirisini öneririm. Buradan temin edebilirsiniz.
1944’te görevli olarak katıldığı bir uçuş sırasında Akdeniz üstünde kayboldu (31 Temmuz). Ölümünden sonra 1948’de, tamamlanmamış olan yapıtı Kale (Citadelle) yayımlanmıştır.
Saint-Exupery edebiyatın yanı sıra matematikle de ilgilendi ve aerodinamikle ilgili çalışmalar yaptı. Hatta havacılık ve tepkimeli itişle ilgili birçok berat da aldı.
Yapıtlarının Özellikleri
Saint-Exupery, röportaj tekniğinden kaynaklanan anlatılarında, mesleğinde örnek oluşturabilecek nitelikteki deneyimlerini ortaya koydu.
Mesela Güney Postası‘nda (Courrier Sud, 1929) lirik bir yorumla Toulouse-Dakar hattı arasındaki uçuş yolculuğunu anlattı. Gece Uçuşu‘nda ise üç postanın Buenos Aires’te bekleyişini ve bunlardan birinin Amerika’da geceleyin kaygı verici yol alışını dile getirdi.
Pilotların yaşamını işleyen Saint Exupery’nin yapıtları, bir eylem ahlakının geliştirilmesine dayanır. İnsanın, yaptığı işin önemini bu eylem ahlakıyla kavrayabileceğini ileri sürer.
Örneğin, klasik güzellikteki bir düzyazıyla kaleme aldığı ve değişik anlatı, değişik tanıklıklardan oluşan İnsanların Dünyası, insanın içinde bulunduğu yaşama koşullarına ve modern dünyaya verilen anlamı ortaya koymaktadır. Kutsal Kitap’tan esinler taşıyan Kale, büyüklük ve sonsuzluğa boyun eğme konularını işler.
Anlam evreni değişik yorumlara açık olan Küçük Prens ise temelde, dostluk ve sevgi özlemini dile getirir. Saint Exupery’nin diğer yapıtları arasında Lettres de jeunesse (Gençlik Mektupları, 1952), Carnets (Notlar, 1953) ve Lettres a sa mere (Annesine Mektup, 1954) sayabiliriz.
Yazı Önerisi:
Reşat Nuri Güntekin kimdir? Hayatı ve eserleri
Erich Maria Remarque Kimdir? Hayatı ve Eserleri
