Polonyalı gökbilimci Nicolaus Copernicus (Kopernik), Dünya’nın tüm Evren’in merkezi olduğu şeklindeki eski düşünceyi yıktı ve Dünya’nın yalnızca Güneş’in bir uydusu olduğunu gösterdi. Gerçekleştirdiği bilimsel devrim ile kendinden sonraki bilim insanları için öncü oldu. Bu yazımızda modern astronominin kurucusu Kopernik kimdir, neyi buldu ve bilim dünyası için önemi nedir konuları üzerine bilgi vereceğiz.
Kopernik Kimdir?
Kopernik, 19 Şubat 1473 yılında Torun’da (Polonya) doğdu. Normal tahsilini yaptıktan sonra 1491 yılında Krakov’daki okula devam ederek matematik ve astronomi öğrenimini bitirdi.
Zengin bir Alman ailesinin oğlu olan Kopernik, uzun yıllar İtalya’da kaldı. Burada matematik, teoloji, astronomi ve tıp alanlarında o güne kadar bilinenlerin tümünü öğrendi.
Gezegenlerin, yıldızların ve gökyüzündeki diğer cisimlerin hareketleri binlerce yıl insanlar tarafından gözlenmiştir. Tarihte ilk zamanlar bilim adamları, Dünya’yı Evren’in merkezi gibi saydılar.
Yer merkezli model de denilen bu model, Yunan astronomu Claudius Ptolemy (Batlamyus) (Milattan sonra 100 – 170 yılları) tarafından milattan sonra ikinci yüzyılda biçimlendirilmişti. Ve bunu takip eden 1400 yıl boyunca da bu model kabul gördü. Ta ki Kopernik’in teorisine kadar!
Kopernik Devrimi: Güneş Merkezli Teori
Kopernik, Batlamyus’un Dünya’yı Evrenin merkezi olarak kabul eden düşüncesine karşı olduğunu, 1514’te yazdığı Commentariolus adlı eseriyle açıkladı.
Zira o döneme kadar Dünya’nın evrenin merkezi olduğu model kabul ediliyordu. Hristiyan din adamları İsa Mesih’in emri ile Güneş’in sabit olarak durduğunu söylüyorlardı. Hatta Dünya’nın düz bir tepsi gibi olduğuna da inanılıyordu.
Bu görüşlere karşı çıkmak Kiliseye karşı çıkmak manasına geliyordu. Ve bu düşüncede olanların cehennemlik olduğu söylenmekteydi. Kopernik dinden aforoz edilmemek ve engizisyon cezasına çarptırılmamak için açıklamalarını yayınlamadı.
Ancak onun bu düşüncelerini “De Revolutionibus Orbium Coelestium” (Gökkürelerin Devirleri Üzerine) adlı eseriyle Papa 7. Clemens yaydı. 1543’te yayınlandığında Heliosentrik (Güneş’i merkez kabul eden) teori tüm Dünya’ya bu eserle bildirilmiş oldu.
Bu eserinde Kopernik Dünya’nın ve diğer gezegenlerin Güneş etrafında dairesel yörüngelerde dolandıklarını ortaya attı. Heliosentrik teori günümüzde Kopernik teorisi olarak da isimlendirilmektedir.
Toplam 6 ciltten oluşan bu eser Kopernik’in ölümünden kısa süre sonra yayınlanabilmiştir. Eser aynı zamanda bilim tarihinin en önemli yapıtlarından biri olarak görülmektedir.
Kopernik Felsefesi
Uygulamalı bir gözlemciden çok, her zaman için bir teorici olan Kopernik’in Batlamyus’dan ayrılan en önemli yanı, felsefe açısındandı.
Kopernik’in görüşü, zamanın bilim adamları tarafından hemen kabul edilmedi. Ancak bilim dünyasında Kopernik Devrimi olarak adlandırılan hareketi başlattı.
Bu sayede kendisinden sonra gelen Galileo, Kepler, Descartes ve Newton gibi bilim insanlarına astronomi konusunda öncülük etmiştir. Onların yapacakları çalışmalara yönelik temel oluşturmuştur.
Kopernik Ne Zaman Öldü?
Kopernik 1542 yılının sonlarına doğru felç ve beyin kanaması geçirdi. 24 Mayıs 1543’de 70 yaşında Polonya’nın Frombork kasabasında hayatını kaybetti.
Bilim dünyasında Kopernik Devrimi’ni başlatan eserini ölüm döşeğinde gördüğü rivayet edilmektedir.
Yazı Önerisi:
- Astronomiye Yön Veren Bilim İnsanları ve Çalışmaları
- Foucault Sarkacı Nedir, Nasıl Çalışır?
- Ali Kuşçu Kimdir? Hayatı ve Eserleri