QR Kod Nedir? Kullanım Alanları Nelerdir?

Kartvizitlerde, ambalajlarda, posterlerde ve daha birçok yerde kare şeklinde bir barkod görmüşsünüzdür. Kare şeklindeki bu pikselli koda QR kod denir. QR kodlar uygulama indirmenize yardımcı olur, bir restoranın menüsüne temassız erişim sağlarlar, pazarlama reklam panolarında, ürün ve fırsatları tanıtmak için web sitelerinde veya sosyal medyada bulunabilirler.

90’ların ortalarındaki bir buluş olmasına rağmen, QR kodu akıllı telefonlar dönemine kadar gerçek bir ivme kazanmadı. Mobil cihazlar, bu dijital işaretin daha dinamik ve çeşitli şekillerde kullanılmasına izin verdi. Ayrıca içinde olduğumuz pandemi döneminde, bilgiye bağlanmanın ve paylaşmanın temassız, kolay bir yolu haline getirdi.

İşte QR kodları hakkında bilmeniz gerekenler.

QR (Kare) Kod Nedir?

QR kodu Quick Response‘un (Hızlı Cevap Kodu) kısaltmasıdır. Akıllı telefonlar gibi dijital cihazlarla kolayca okunabilen bir barkod türüdür. Bilgileri, yalnızca yukarıdan aşağıya okunabilen standart barkodların aksine, yukarıdan aşağıya ve sağdan sola olmak üzere iki yönde okunabilen kare bir ızgarada bir dizi piksel olarak depolarlar.

1994 yılında bir Japon şirketi ve Toyota’nın yan kuruluşu olan Denso Wave’in baş mühendisi Masahiro Hara tarafından icat edilen QR kodları, başlangıçta otomobil üretim sürecinde hareket eden araçları ve parçaları izlemek için kullanılmıştır.

QR kodları, noktalama işaretleri ve özel karakterler dahil olmak üzere yaklaşık 7.000 rakam veya yaklaşık 4.000 karakter saklayabilmektedir. Ayrıca telefon numaraları veya Internet adresleri gibi bilgileri de kodlayabilmektedir. Her QR kodunun düzeni, içerdiği bilgilere bağlı olarak değişir ve bu, siyah modüllerinin düzenini değiştirir.

Bir kod oluştururken, eklediğiniz her veri kodun daha karmaşık bir hale gelmesine sebep olacaktır. Ek olarak bir QR kod, içindeki verilerin kopyalarını da içerdiğinden kodda %30 oranında hasar olsa bile bir tarayıcı tarafından okunabilir olmasını sağlar.

QR kodları oluşturmak için kullanılan yazılım, kullanıcılardan kişisel bilgi toplamaz. Fakat taramanın yeri ve zamanı, bir kodun kaç kez tarandığı ve taramayı gerçekleştiren cihazın işletim sistemi (iPhone, Android, vs.) kodu oluşturanlar tarafından görülebilmektedir.

ÖNEMLİ NOT:

Bir QR kodu kırılamaz. Ancak bir bilgisayar korsanı sizi sahte bir web sitesine gönderen kötü niyetli bir QR kodu oluşturabilir ve burada kişisel verilerinizi çalabilir ve konumunuzu izleyebilir. Bu nedenle her zaman QR kodunuzun kaynağını doğrulamaya çalışın.

QR Kod Türleri

Statik ve dinamik olmak üzere 2 farklı QR kod türü bulunmaktadır. Aradaki fark verilerin nasıl kodlandığı yani bilgiyi depolama biçimlerinden kaynaklanmaktadır.

Statik QR Kod Nedir?

Statik bir QR kodu oluşturulduktan sonra değiştirilemez. Ne kadar çok bilgi depolarsanız, statik QR kodu o kadar büyük ve karmaşık olur. Ve taranması biraz daha uzun sürebilir.

Yeni bir QR kodu oluşturmadığınız sürece koddaki bilgiler değiştirilemez. Basit veriler ve tek seferlik kullanım senaryoları için uygundur. Kimlik numaraları, ürün veya seri numaraları ile oteller veya etkinlikler için giriş bilgileri gibi.

Dinamik QR Kod Nedir?

Dinamik QR kodları, oluşturulduktan sonra kodu istediğiniz kadar değiştirmenize ve düzenlemenize imkan verir. Kod tarandığında, sizi içinde bulunan kısa bir URL’ye yönlendirir. Ve bu kod daha sonra sizi hedef web sitesinin URL’ine tekrar yönlendirir. Yani hedef url QR kod içinde tutulmaz. Bu sayede tekrar yeni bir QR kodu oluşturulmadan hedef URL içinde istenilen değişiklik yapılabilmektedir.

Ayrıca dinamik QR kodlar reklam istatistiklerini izleme ve ölçme yeteneğine de sahiptirler. QR kodu oluşturucunun kodun nerede ve hangi cihazla tarandığına erişmesine izin verir. Tüm bu bilgiler rapor olarak elde edilebilmektedir.

QR Kodlarında Hangi Veriler Tutulabilir?

Farklı türde bilgileri depolayabilen QR kodları yaygın olarak aşağıdaki gibi verileri tutmak için kullanılır:

• Basit metin: Konferanslarda karşılama mesajları
• Adresler: Kişisel ev adresi, iş adresi
• Telefon numaraları: Kişisel telefon numarası, şirketinizin telefon numarası
• E-posta adresleri: Kişisel veya ticari hesaplar
• URL’ler: Web sitelerinin veya belirli web sayfalarının adresleri
• Uygulama bağlantıları: Google Play veya Apple Store gibi mağazalarında bulunan uygulamalar
• Ödemeler: QR kodları banka hesabınız veya kredi kartınızla ilgili bilgileri saklayabilirsiniz. (Temassız ödeme imkanı sunan NFC – Near Field Communication hakkında bilgi sahibi olmak isterseniz yazımı okuyabilirsiniz.)
• Çevrimiçi hesap Doğrulama: Web siteleri, kayıtlı bir kullanıcının akıllı telefonuyla tarayabileceği ve otomatik olarak oturum açabileceği bir QR kodu görüntüleyebilir.
• Wi-Fi kimlik doğrulama: QR kodları, SSID, parola ve şifreleme türü gibi Wi-Fi ağlarına ilişkin kimlik doğrulama bilgilerini depolamak için kullanılabilir. Akıllı telefonunuzu kullanarak böyle bir QR kodunu taradığınızda, otomatik olarak o ağa katılabilirsiniz.
• 2 adımlı doğrulama parolaları: Çeşitli web siteleri ve uygulamalar tarafından iki adımlı kimlik doğrulama güvenliğinin yapılandırılması sırasında kullanılır.

Gerçek şu ki, bir QR kodunda birçok türde bilgi depolayabilirsiniz. Örneğin, birini Facebook sayfanıza yönlendirmek için bir QR kodu kullanabilir veya yazdığınız bir şiiri görüntülemek için de kullanabilirsiniz. Bunların hepsi hayal gücünüze bağlı.

QR Kodların Kullanım Alanları

Önceki kısımdan göreceğiniz üzere QR kodlar çok farklı türde bilgi depolayabildiklerinden kullanım alanları çok fazladır. Günümüzde QR kodlarının kullanıldığı bazı başlıca alanları aşağıda bulabilirsiniz.

Kartvizitlerde QR Kodları

Her türlü iletişim bilgisini içeren kartvizitlerde QR kodlar kullanılmaktadır. Telefon numarası, adres, web site url’i, e-posta adresleri yüklenebilir. Hatta düğün davetiyelerinde bile QR kodları görmeniz mümkün.

Yemek Menüsü Olarak QR Kodları

Restoranlarda artık menülere QR kodlar ile erişim yapabilirsiniz. Akıllı telefonlarınız ile masalardaki QR kodu okutarak menülere temassız ulaşabilirsiniz.

Satış ve Pazarlamada QR Kodları

Birçok reklam veren, insanları web sitelerine yönlendirmek için URL’leri manuel olarak girmekten daha hızlı ve daha kolay bir yol sağladığı için kampanyalarında QR kodları kullanır.

Ayrıca Internet üzerindeki ürün sayfalarına bağlanmak için de kullanılabilirler. Örneğin, bir modelin bir posterde tam olarak giydiği elbiseyi arıyorsanız, bir QR kodu sizi doğrudan satın alabileceğiniz web sayfasına götürebilir.

Korona Virüs Takibi için QR Kodları

Korona virüs pandemisi, QR kodlarının kullanımını hızlandırdı. Örneğin alışveriş merkezlerine girişte güvenlik görevlileri Hayat Eve Sığar (HES) uygulaması ile kontrol yapıyorlar. Bu, virüsün yayılmasının izlenmesine ve durdurulmasına yardımcı olmak içindir. Uygulamada size ait bilgiler QR kod okutularak görüntülenebiliyor.

Ürün Ambalajındaki QR Kodları

Favori ürünlerinizden bazıları için ambalajın üzerinde QR kodları bulabilirsiniz. Bu QR kodları, bir sonraki satın alma işleminizde kullanabileceğiniz beslenme bilgileri veya özel teklifler gibi ürünle ilgili bilgileri ortaya çıkarabilir.

Endüstride QR Kodları

QR kodları başlangıçta araç imalatında parçaların izlenmesine yardımcı olmak için icat edilmiştir. Ve hala imalat endüstrisinde kullanılmaktadır. Ayrıca inşaat, mühendislik ve perakende sektörleri gibi ürün ve sarf malzemelerini yakından takip etmesi gereken diğer işletmeler tarafından kullanılan QR kodları da bulunmaktadır.

Posta Hizmetlerinde QR Kodları

Dünyanın dört bir yanındaki posta hizmetleri de QR kodları kullanıyor. Büyük miktarda bilgi içerebildikleri için, genellikle kolileri takip etmek için kullanılmakta.

Eğitimde QR Kodları

QR kodları ayrıca okullarda ve kolejlerde öğrencilerin işlerini kolaylaştırmak için kullanılmaktadır. Öğrencilerin aradıkları kitapları bulmalarına yardımcı olmak gibi görevler için sınıftan kütüphaneye kadar her yerde kullanılmaları mümkün.

QR Kod Nasıl Taranır?

Çoğu akıllı telefon bir QR okuyucu veya tarayıcı ile donatılmıştır. Ancak sizin telefonunuzda yoksa uygulama mağazasından indirebilirsiniz.

iPhone’unuzla bir QR kodu taramak için kamera uygulamanızı açın ve cihazınızda varsa, cihazınızın QR Kodu moduna girin. Ardından kameranızı koda göre hizalarsınız, böylece dört köşe de görünür olur. Telefonunuz otomatik olarak bir anlık görüntü almalı ve ekranda kod verilerine görünür bir bağlantı görünmelidir.

İşlem, Android 8 ve sonraki sürümlerde QR kodunu taramak isteyenler için benzer şekildedir. Ana sayfa düğmesini basılı tutun ve “Lens” seçeneğinin seçilmesini bekleyin. Açıldıktan sonra kameranızı QR koduna doğrultun ve kodu taramak için ekranın altındaki büyüteç simgesine dokunun.