Eski Türklerin inanç sistemlerinde önemli kavramlardan biri de Şaman, bir diğer ifade ile Kam sözcüğüdür. Aslında Kam (5. yüzyıl) daha eski bir kavram olup, Şaman daha sonradan (13. yüzyıl) kullanılmaya başlanmıştır. Bu yazıda şaman nedir ve nasıl şaman olunur konularına değineceğiz.
Şaman (Kam) Nedir?
Gök Tanrı (Tengricilik) inancında Şamanlar din adamı olarak bilinirler. Aslında din adamı olarak da sınırlandırmamak gerekir. Çünkü şamanlar çok yönlüdür: Hekimlik, eczacılık, müzisyenlik gibi görevleri de bulunmaktadır. Ama asli görevleri evrendeki bozulan dengeyi yeniden inşa etmektir. Denge felaket ya da bir hastalıkla bozulursa Şamanlar evrendeki ruhların güçlerini kullanırlar.
Şaman; atalarının ve doğanın ruhlarıyla konuşarak geleceği tahmin edebilen, hastalıkları iyileştiren, toplum için ayinler yapan, olumlu eylemler gerçekleştirmek isteyen kişidir.
Nasıl Şaman Olunur?
Şamanlar kalıtsal bir Şaman ruhuna sahip olmalıdır. Bu sebeple Şaman olunmaz, doğulur diyebiliriz. Çoğu zaman Şamanlık yetenekleri zihinsel ya da fiziksel rahatsızlığa neden olur. Onu muayene eden Şaman onun bu Şamanlık yeteneğini hemen anlar. Aday eğer Şaman olmayı kabul ederse yaşar, etmezse genelde ölür.
Şaman adayı birtakım eğitimlerden geçirilmektedir. İlgili aday düşler, trans, ruhların adları ve işlevleri ile gizli dil gibi konularda eğitim aldıktan sonra Şaman olması mümkün olur. Bir de “gizeme erme” adı verilen bir deneyimi yaşaması gereklidir. Bu deneyim genellikle gece uygulanmaktadır. Çünkü gece yapılan ayinler transa girme bakımından daha etkili olmaktadır.
Bu ayinlerde alkol ya da bazı uyuşturucu bitkiler de alınabiliyor. Davul ve zil eşliğinde ateş etrafında dans ederek, vücuduna çeşitli iğneler batırarak, ağzından köpükler çıkararak transa geçen Şaman adayının ikinci doğuşu gerçekleşmiş olur. Şaman adayı manyetik uykudan çıktığında kendisinin birtakım güçlerle donanmış olduğunu düşünür.
Şamanların Geçim Kaynakları Nelerdir?
Şamanlar hasta olan kişileri iyileştirmek için ayinler gerçekleştirir. Şaman davuluna vurarak ateş etrafında dönerek hastalığa neden olan kötü ruhların dünyasına gider. Ve kötü ruhların hasta olan kişiden uzaklaşmaları için onları ikna etmeye çalışır.
Şamanlar iyileşen hastalarından ücret talebinde bulunmazlar. Ama iyileşen kişi isterse Şamana hediye verebilir. Şamanın geliri işte bu hediyelerden ibarettir.
Yazı Önerisi:
- El Falı Gerçek Mi, Efsane Mi?
- Hünkar Beğendi Yemeğinin Tarihi ve İsim Hikayesi
- Höyük Nedir, Nasıl Oluşur?
- Akropolis (Akropol) Nedir? Antik Yunan’ın Zirvesine Yolculuk
Kaynak:
hacettepe.edu.tr