Bilgisayar virüsleri bugün teknoloji dünyasının en büyük tehditlerinden biri. Ancak bu kavram bir çok kişinin düşündüğü kadar yeni değil. İlk bilgisayar virüsünün ortaya çıkışı aslında oldukça ilginç bir hikâyeye dayanır. Peki ilk bilgisayar virüsü nedir, ne zaman ortaya çıktı ve kim tarafından yazıldı, gelin birlikte inceleyelim.
Bilgisayar Virüsü Kavramının Ortaya Çıkışı
“Bilgisayar virüsü” terimi ilk kez 1972 yılında Amerikalı yazar David Gerrold’un kaleme aldığı When Harlie Was One isimli bilim kurgu romanında geçti.
Romanda, bir ağ üzerinden iletilen programların hatalar sebebiyle bozulabileceği, hatta farklı bir forma dönüşerek diğer programlara zarar verebileceği anlatılmaktaydı. Yazar bu durumu biyolojik virüslere benzeterek “virüs” kelimesini kullandı.
Bilgisayar Virüslerinin Kısa Tarihi
Virüs kavramı edebiyatta kendine yer bulsa da işin teknik boyutu farklı bir yerde başladı.
John von Neumann’ın Makalesi (1966)
Matematikçi John von Neumann, 1966’da yayınladığı Kendi Kendine Çoğalan Programlar adlı makalesinde, bilgisayar programlarının kendini kopyalayabilme ihtimalini ortaya koydu. Bu fikir, gelecekteki bilgisayar virüslerinin teorik temelini oluşturdu.
Creeper Programı (1971)
1971 yılında Bob Thomas, ARPANET üzerinde kendini kopyalayabilen bir yazılım geliştirdi. Creeper isimli bu program kötü niyetli değildi. Sadece Neumann’ın teorisinin pratikte mümkün olup olmadığını test etmek için yazılmıştı.
Creeper’ı durdurmak için ise Reaper isimli bir başka program geliştirildi. Böylece tarih, ilk kez hem bir “virüs benzeri yazılımı” hem de ilk “antivirüs yazılımını” görmüş oldu.
İlk Bilgisayar Virüsü: Brain (1986)
Bugün bilgisayar tarihinde “ilk gerçek virüs” olarak kabul edilen yazılım Brain’dir. Ocak 1986’da ortaya çıkan bu virüs, Pakistan’ın Lahor kentinde yaşayan Basit Farooq Alvi ve Amjad Farooq Alvi kardeşler tarafından yazıldı.
Brain, MS-DOS işletim sistemiyle çalışan bilgisayarlara bulaşıyor ve sabit diskin önyükleme (boot) sektörünü etkiliyordu. Virüs, yazılımların izinsiz kopyalanmasını önlemek amacıyla hazırlanmış olsa da kısa sürede bilgisayar kullanıcıları için ciddi bir sorun haline geldi.
Morris Solucanı: İlk Büyük İnternet Saldırısı (1988)
1988 yılına gelindiğinde, bilgisayar dünyası ilk kez geniş çaplı bir siber saldırı ile karşılaştı. Robert Tappan Morris tarafından yazılan Morris Solucanı, bir virüs değil, bir “worm” yani solucandı.
Morris Solucanı, BSD UNIX işletim sistemi kullanan bilgisayarlara bulaştı. Ardından kısa süre içinde İnternet ağına yayıldı ve binlerce bilgisayarı kullanılmaz hale geldi. Aslında Morris hiçbir zaman zarar vermeyi amaçlamamıştı, kodda yapılan bir hata bu hasara sebep olmuştu.
Fakat bu olay, tarihe ilk büyük ölçekli zararlı yazılım saldırısı olarak geçti.
Sonuç: İlk Virüsten Günümüze
İlk bilgisayar virüsü Brain’den, Morris Solucanı’na ve günümüzdeki karmaşık zararlı yazılımlara kadar geçen süreç, siber güvenliğin ne kadar önemli olduğunu ortaya koyuyor.
1980’lerde genç programcıların yazdığı birkaç satır kodla başlayan bu hikâye, bugün milyarlarca dolarlık güvenlik sektörünü şekillendiren bir noktaya ulaştı.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
İlk bilgisayar virüsü, 1986’da ortaya çıkan ve MS-DOS sistemlerine bulaşan Brain adlı yazılımdır.
Brain virüsü, Pakistanlı kardeşler Basit Farooq Alvi ve Amjad Farooq Alvi tarafından geliştirilmiştir.
İlginizi Çekebilir:
- Dongle Nedir ve Ne İşe Yarar? Çeşitleri ve Kullanım Alanları
- AirDrop Nedir, Ne İşe Yarar? iPhone ve Mac’te Nasıl Kullanılır?
- Gizli Mod Nasıl Açılır? Chrome, Firefox ve Edge için Rehber
- En Çok Kullanılan Arama Motorları Nelerdir?
- Ekim Ayı Önemli Günler ve Haftalar Listesi [Güncel] - 16/09/2025
- IMEI Numarası Nedir, Nasıl Öğrenilir? - 09/09/2025
- 21 Eylül Dünya Barış Günü: Tarihi ve Önemi - 02/09/2025