Bulut çeşitleri, atmosferdeki yüksekliklerine göre üç gruba ayrılır: yüksek bulutlar (cirrus, cirrostratus, cirrocumulus), orta seviye bulutlar (altostratus, altocumulus) ve alçak bulutlar (stratus, stratocumulus, cumulus, nimbostratus, cumulonimbus). Her bulut türü yapısı, görünümü, yüksekliği ve hava durumu üzerindeki etkisine göre sınıflandırılır.
Kafamızı kaldırıp gökyüzüne baktığımızda çoğu zaman sadece “bulut” görürüz. Oysa yukarıda farklı türlerde bulutlar vardır; kimi bulutlar pamuk gibi yumuşak, kimileri çizgi gibi ince kimileri ise kapkara bir örtü gibi gökyüzünü kaplar.
Dünya Meteoroloji Örgütü’ne göre gökyüzünde 100’den fazla bulut türü bulunmaktadır. Ancak bu büyük çeşitlilik temel olarak 10 ana bulut türü altında toplanır. Bu yazıda bulut çeşitleri hakkında bilgi verirken, bulutların hangi özelliklere göre sınıflandırıldığını, hangi türlerin yağmur getirip hangilerinin güzel havanın habercisi olduğunu, kısacası gökyüzünde neler döndüğünü net bir şekilde öğreneceksiniz.
Bulut Çeşitleri Nelerdir?
Bulutlar, atmosferdeki yüksekliklerine göre üç ana gruba ayrılır:
- Yüksek Bulutlar (5–13 km)
- Orta Seviye Bulutlar (2–7 km)
- Alçak Bulutlar (0–2 km)
Bu üç grubun içinde ise toplam 10 temel bulut türü bulunmaktadır:
| Bulut Grubu | Bulut Çeşitleri |
|---|---|
| Yüksek Bulutlar | Cirrus, Cirrostratus, Cirrocumulus |
| Orta Bulutlar | Altostratus, Altocumulus |
| Alçak Bulutlar | Stratus, Stratocumulus, Cumulus, Nimbostratus, Cumulonimbus |
Yüksek Bulutlar
Yüksek bulutlar yerden 5-13 km yükseklikte bulunurlar. Bu seviyelerdeki düşük sıcaklıklar sebebi ile çoğunlukla buz kristallerinden oluşurlar.
Yüksek bulutlar ince, hafif ve ipeksi görünümde olurlar. Gökyüzünde süzülür gibi duran bu bulutlar genellikle soğuk ve kuru havanın hakim olduğu yüksek bölgelerde bulunur.
Cirrus
- Gökyüzünde çizgiler halinde ince ince uzanan, tüy gibi hafif görünümlü bulutlardır.
- Genellikle güzel hava belirtisi olsalar da bazen büyük ölçekli bir fırtınanın da habercisi olabilirler.
Cirrostratus
- İnce, neredeyse saydam bir tabaka halinde gökyüzünü kaplar. Açık gri veya beyaz renktedirler.
- Güneş veya Ay’ın etrafında haleler görmenizin sebebi de çoğu zaman cirrostratus bulutlarıdır.
- Yaklaşan sıcak cephe işareti olabilir.
Cirrocumulus
- Gökyüzünde parçalı görünümlü, kabarık ve arasında küçük boşluklar bulunan bulutlardır.
- Bazen balık pulu desenine benzer görünümdedir.
- Nadir görülür ve genellikle kışın açık havalarda ortaya çıkar.
Orta Seviye Bulutlar (Alto)
2–7 km yükseklikte bulunurlar. Yılın zamanına ve troposferin sıcaklığına bağlı olarak su damlacıklarından veya buz kristallerinden oluşabilirler.
Altocumulus
- Parçalı, kabarık görünümlüdür.
- Genellikle yaz aylarında sıcak ve nemli sabahlarda görülür. Günün ilerleyen saatlerinde gök gürültülü fırtına gelebilir.
Altostratus
- Gökyüzünün büyük bir kısmını gri ya da mavimsi gri bir tabaka halinde örter.
- Güneş çoğu zaman loş bir disk olarak görünür.
- Genellikle hafif yağmurun habercisidir.
Alçak Bulutlar (Strato / Cumulo)
Yer seviyesinden 2 km’ye kadar olan bölgede oluşurlar.
Bu bulutlar günlük hayatta en sık gördüklerimizdir. Bazıları güneşli günlerin sembolü iken bazıları tüm gökyüzünü karartan kasvetli havaların habercisidir.
Stratus
- Gökyüzünü tekdüze bir perde gibi kaplayan gri bulutlardır.
- Sis aslında yere çökmüş bir stratus bulutudur.
- Hafif çiseleme ile birlikte görülür.
Stratocumulus
- Zaman zaman aralıklı boşluklar barındıran yuvarlak ve kabarık görünümlü bulut kümeleridir.
- Sabahları gördüğümüz ilk bulutlar bunlardır.
Cumulus
- Çocukluğumuzda resmettiğimiz “pamuk bulutlar” tam olarak bunlardır.
- Karnabahar veya pamuk şekeri gibi kabarık tepeleri vardır.
- Genellikle güzel havanın işareti olan bulutlardır.
Nimbostratus
- Koyu gri, kalın ve geniş bir bulut tabakasıdır. Öyle ki güneşi kapatacak kadar kalındırlar.
- Gökyüzünü tamamen kaplar ve sürekli yağmur veya kar getirir.
- “Yağmurlu gün bulutu” olarak bilinmektedir.
Cumulonimbus
- Koyu tabanları ve yüksek, kabarık kuleleri olan büyük bulutlardır.
- Gök gürültülü fırtına, sağanak yağış, dolu ve hatta kasırga gibi şiddetli hava olaylarının sorumlusudur.
Bulut İsimlerinin Anlamları
Bulut adları genellikle bulutun özelliğini gösteren Latince kökenli önekler ve soneklerden gelir.
| Önek / Sonek | Anlamı |
|---|---|
| Stratus / Strato | düz, tabaka halinde |
| Cumulus / Cumulo | kabarık, yığılmış |
| Cirrus / Cirro | ince, tüylü, ipeksi |
| Nimbus / Nimbo | yağmur taşıyan |
| Alto | orta seviye |
Bu isimleri öğrendikten sonra bir bulutun ismine bakarak dahi nasıl bir hava durumu olabileceğini öngörebiliriz.
Sonuç: Gökyüzünün Sessiz Anlatıcıları
Bulutlar sadece gökyüzünde beyaz ya da gri renkte gördüğümüz şeyler değildir; havanın nasıl olacağını haber veren sessiz meteoroloji uzmanlarıdır. Bazen açık ve keyifli günlerin bazense yaklaşan fırtınaların habercileri onlar.
Artık gökyüzüne baktığınızda yalnızca bir manzara değil, aynı zamanda atmosferde neler olup bittiğine dair ipuçları da görebileceksiniz.
Ve son olarak; bulutların nasıl oluştuğunu merak ediyorsanız “Bulut Nasıl Oluşur? Adım Adım Bulut Oluşumu” başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Bulutlar yüksekliklerine göre üç ana gruba ayrılır: yüksek, orta ve alçak bulutlar. Her grubun kendine özgü özellikleri bulunur.
Cumulonimbus bulutları gök gürültülü fırtınalara, doluya ve şiddetli rüzgara neden olabildiği için en tehlikeli bulut türüdür.
Cumulus ve cirrus bulutları genellikle açık ve güneşli havaların habercisidir.
Nimbostratus ve cumulonimbus bulutları yağmur veya kar yağışıyla doğrudan ilişkilidir.
İlginizi Çekebilir:
- Atmosferin Katmanları Nelerdir? Özellikleri ve Görevleri
- Gözlemevi Nerelere Kurulur? Gözlemevi Kurulacak Yerlerin Özellikleri
- Teleskopu Kim, Ne Zaman İcat Etti?
- Ocak Ayı Önemli Günler ve Haftalar Listesi [Güncel] - 11/12/2025
- Bulut Çeşitleri ve Özellikleri Nelerdir? [Görsellerle Anlatım] - 06/12/2025
- Ford SYNC Sistemi Nedir? Nasıl Çalışır? - 29/11/2025