Eğer yükseklik korkunuz yoksa ve gökyüzünden manzarayı seyretmek isterseniz uçak biletinizi alırken muhtemelen pencere kenarı koltuk seçimi yaparsınız. Peki uçak pencereleri neden yuvarlak olur hiç düşündünüz mü? Bunun şık bir görünüm için estetik kaygısıyla olduğunu düşünüyorsanız yanıldınız. Zira bu durum tamamen uçuş güvenliği ile alakalı. Bu yazıda uçak pencerelerinin günümüz haline ulaşıncaya kadar geçen süreci göreceğiz.
İlk Uçaklar
Esasen ilk uçaklarda hiç pencere yoktu. Wright Kardeşlerin herhangi bir fotoğrafına bakarsanız bu durumu net olarak görebilirsiniz. O zamanlar amaç motorlu uçuş gerçekleştirmekti.
O dönemlerde yolcu konforu önemli değildi. Zira bunun için uçakların yeterince yüksekte ve hızlı uçmaları gerekliydi. Diğer yandan hız, yolcu konforu ve güvenlik için basınçlı kabinlere ihtiyaç vardı. İlk basınçlı uçaklar 1940 yılında yapıldı.
Kare Pencereli Uçaklar ve Havilland Comet
Yolcu uçakları 1950’lerde daha popüler hale geldi, insanlar tren yerine uçakla seyahat etmeye başladı. Havayolu şirketleri daha büyük uçaklarla daha yüksek irtifalarda uçuş yapmaya başladılar. Zira daha yükseklerde daha az sürtünme ve daha az türbülansla daha konforlu ve hızlı bir yolculuk sağlıyorlar, aynı zamanda da para tasarrufu yapabiliyorlardı.
İlk ticari jet uçağı Havilland Comet 1952 yılında gökyüzüne çıktı. Önceki uçaklara göre hem konforlu hem de daha hızlıydı. Hizmete girdiği ilk yılda Kraliçe Elizabeth dahil olmak üzere 30.000’den fazla yolcu taşıdı.
Ne yazık ki 1953 ve 1954 yıllarında birçok yolcu ve mürettebatın ölümüne yol açan kazalar oldu. Uçaklar havada parçalandılar. Yapılan incelemede sorunun kare pencereler olduğu anlaşıldı. Çünkü dik açıları sebebi ile kabin basıncı köşe noktalarda yoğunlaşıyor ve gövdenin geri kalanına göre en az 2 veya 3 kat daha fazla basınç oluşturuyordu.
Uçağın tekrarlanan kullanımlarından sonra bu durum stres çatlaklarına ve en sonunda da pencerelerin tamamen patlamasına yol açmıştı.
Uçak Pencereleri Neden Yuvarlak
Bu olaydan sonra pencerelerde şekil değişimi kaçınılmaz oldu ve uçak pencereleri yuvarlak hale getirildi. Çünkü köşeleri olmadığından yuvarlak pencerede basınç yüzeye eşit olarak dağılır. Bu da çatlak ve kırılma olasılığını azaltır. Ayrıca yuvarlak pencere daha güçlüdür, zamanla eğilme veya bu tarz arızaların olma ihtimali daha düşüktür.
Comet’ten bu yana uçaklar çok daha güvenli ekipmanlarla donatılıyor. Zira zaman içinde uçak pençelerinin yapımı değişti. Mesela uçak pencereleri cam değildir, akriliktir. Akrilik camdan çok daha dayanıklı bir malzemedir.
Ayrıca uçak pencereleri 3 ayrı katmandan oluşur. En dışta uçak dışına uygulanan basıncı karşılayan en kalın katmandır. En içteki katman yalnızca uçağın iç basınca dayanması gereken en ince katmandır. Bir de ortada eğer dikkat ettiyseniz küçük bir delik olan katman vardır. Bu da iç ve dış basınçların eşitlenmesine yardımcı olur.
Yazı Önerisi:
Efsanevi Hava Aracı Zeplin Nedir? Tarihi ve Bugünkü Durumu
Yeni Araba Kokusu Nedir? Sağlığa Zararlı Mı?
Amazon Kindle Nedir? Özellikleri ve Kullanım Avantajları
Paratoner Ne İşe Yarar? Çalışma Prensibi ve Kullanım Alanları
Kuşlar Elektrik Tellerinde Neden Çarpılmaz? İlginç Gerçekler
Kaynak:
Blueskypit, nci.edu