Modern fiziğin ve astronominin kurucularından Galileo Galilei, Rönesans döneminde yaşamış ve bilime çok önemli katkılar yapmış bir bilim insanıdır. Bu makalede fizikçi, mühendis, filozof, matematikçi ve astronom olan Galileo Galilei kimdir, kısaca hayatı, icatları ve yaptığı çalışmalar hakkında bilgiler vereceğiz.
Galileo Galilei Kimdir?
Galileo Galilei 1564-1642 yılları arasında yaşamış İtalyan gökbilimci ve fizikçidir. Dönemin ünlü müzik adamı Vincenzo Galilei’nin oğludur.
Galileo 15 Şubat 1564’te İtalya’nın Piza şehrinde doğdu. 1581’den 1585’e dek Piza Üniversitesi’nde tıp öğrenimi gördü. Ancak parasız imkansızlık yüzünden, diploma alamadan Üniversiteden ayrıldı.
Bu süre içinde Fizik ve Matematikle ilgilenmeye başladı. Hatta bu alanlarda yaptığı deneyler ve elde ettiği sonuçlarla 1589’da Piza Üniversitesi’nde profesörlük kazandı.
Galileo, o dönemde egemen olan Aristotales’in fizik anlayışına ters olarak, fiziksel sorunların matematik yoluyla çözümlenmesi gerektiğine inanıyordu. Özellikle geleneksel felsefeye karşıt görüşler savunması kendinden önceki profesörlerle çatışmasına yol açtı.
1592’de Piza’dan ayrılarak Padova Üniversitesi’nde matematik Profesörü oldu. Burada ayrıca özel öğrencilerini eğitti, mekanik ve evren bilimi üzerine kitaplar yazdı.
Galileo’nun Yaptığı Çalışmalar ve İcatları
Eserleri incelendiğinde Galileo’nun sadece bir alan için değil farklı alanlar üzerinde çalışma yaptığı görülmektedir.
Galileo Galilei’nin fizik alanında yaptığı çalışmalar oldukça dikkat çekicidir. Mesela geliştirdiği geometrik pergelin yapımına 1587’de başladı.
1600’den sonra, bugün kullanılan termometrelerin ilkel biçimi olan termoskopu ve sarkaçla çalışan insan nabzını ölçen aracı geliştirdi.
Galileo’nun astronomi alanında yaptığı çalışmalar da çok önemlidir. Örneğin, 1609’da kendi adıyla anılan teleskopu geliştirdi. Bu teleskop astronomi bilimi için elverişli ilk teleskop olma özelliğindedir.
Ertesi yıl, aydaki dağlar, Samanyolu ile bulutsuların doğal özellikleri, Jüpiter’in dört uydusunun varlığı üzerine buluşlarını yayınladı. Bunun ardından Venüs’ün türlü biçimler gösterdiğine, dolayısıyla Güneş’in çevresinde döndüğüne ilişkin buluşlarını açıkladı.
Dünya’nın Döndüğünü Savunduğu için Suçlanan Galileo
1611’de Roma’daki Lincei Bilim Akademisi’ne üye seçildi. Hidrostatik üzerine hazırladığı bir eserindeki görüşleri kimi profesörlerce tepkiyle karşılandı.
1613’de Lincei, güneş lekeleriyle ilgili çalışmalarını bastı. Bu eseriyle Galileo bir Cizvit bilimcinin görüşlerine karşı çıkmış, Copernicus (Kopernik) kuramını açıkça desteklemiş oluyordu.
Dünya’nın döndüğünü savunduğu için din adamlarının saldırılarına hedef olan Galileo, bilimsel araştırmada özgürlüğün varlığını savunan bir mektup yazdı. Bu mektubu ele geçiren kimileri Galileo’yu kiliseye şikâyet ettiler.
1615’de Galileo bu mektubu daha da genişletip çevresine dağıtarak bilimsel gerçek üzerinde diretti. Aynı yılın sonunda Roma’ya giderek Copernicus (Kopernik) kuramının yasaklanmasının yanlışlığını tartıştı.
Ancak 1616 yılının başında Papa V. Paul’un atadığı bir kurul, Galileo’ya Dünya’nın kendi çevresinde döndüğünü söyleyerek Tanrı’ya karşı geldiğini, bu görüşünden vazgeçmesi gerektiği konusunda baskı yaptı. Görüşünü değiştirmeyen Galileo deneylerini sürdürdü.
1623’de Lincei’nin desteğiyle, bilim felsefesi üzerine çalışmalarını yayımladı. 1632’de Dialogo Sopra I Due Massimi Sistemi Del Mondo Tolemaico e Copernico (Başlıca İki Dünya Sistemi ve Kopernik Üzerine Diyalog) adlı eseri yayımladı.
Kilise görüşlerinde direnen Galileo’yu Roma’ya çağırdı. Onu engizisyona çıkardı. Galileo yaptıkları ve düşündüklerinden ötürü suçlu bulundu.
Galileo Ortaçağın karanlığındaki engizisyona karşı bile; bilimden, görüşlerinin doğruluğundan bir an bile kuşku duymadı.
1633’te kitabı yasaklandı. Ayrıca görüşlerini reddetmeye zorlandı ve süresiz olarak hapis cezasına çarptırıldı. Bu ceza zorunlu oturma uygulamasına çevrildi.
Son Yılları ve Ölümü
Galileo Galilei yaşamının sonuna dek önce Siena’da, sonra Floransa yakınındaki evinde yaşadı. Tüm bu süreç engizisyon görevlilerinin gözetimi altında geçti.
Bu süre içinde Galileo hareket yasaları, mekanik, cisimlerin gücü üzerindeki incelemelerine yeniden dönerek, başeseri sayılan Discorsi e Dimostrazioni Matematiche Intorno A Due Nuove Scienze Attenti Alla Macanica’yı (Mekanikle İlgili İki Yeni Bilim Üzerine Matematik Konuşmalar ve Kanıtlar) yazdı.
1638’de kitap basıldığında gözleri hiç görmez olmuştu, yine de ölümüne dek bilimsel mektuplar yazmayı sürdürdü.
Galileo Galilei 8 Ocak 1642’de öldü.
Bilimsel çalışmaları kesin gözlemlere, deneylere dayandırma yöntemini getirerek deneysel bilimin öncüsü olan Galileo Galilei, aynı zamanda bilimde özgürlüğün simgesi olmuştur.
Yazı Önerisi:
Kaynak:
Milliyet Büyük Ansiklopedi