En eski uygarlıklardan bu tarafa inci takı ve aksesuar olarak kullanıldı. Bu göz alıcı ve değerli taş tarihin her döneminde herkesin beğendiği ve sahip olmak istediği bir mücevher oldu. Bu yazımızda inci nasıl oluşur, nerelerde bulunur, değeri nasıl belirlenir konularında bilgiler vereğiz. İncinin oluşum serüvenini hayretle okurken incinin neden bu denli pahalı olduğunu da görmüş olacağız.
İnci Nedir?
İnciler, dünyadaki canlı bir yaratıktan gelen tek değerli taşlardır. Tanım olarak inci, istiridye gibi kimi deniz hayvanlarının içinde oluşan değerli, küçük, sert, sedef renginde süs tanesidir.
İnciler, genellikle bir mücevherin parıltısı olarak adlandırılan kendine özgü parıltılarından gelen enfes güzellikleriyle ünlüdür.
İnci Nasıl Oluşur?
İncinin oluşumu doğal bir aksaklıktan kaynaklanmaktadır.
Bir kum tanesi ya da daha çok bir asalak istiridyenin kabuğuna girip iç organlarını kaplayan etli kıvrımın içine yerleşir. Söz konusu asalak genellikle bir deniz kurdu larvasıdır.
Yabancı madde istiridyenin irkilmesine neden olur. İstiridye kendini korumak için sedef salgılayarak yabancı maddeyi etkisiz kılar.
Sedef, istiridyenin kabuğunun iç kısmını kaplar. Sedefin büyük bir bölümü kalsiyum karbonattan oluşur. Ayrıca su ve konşiyolin (Conchiolin) denilen organik bir madde içerir.
İstiridyenin içine giren yabancı madde böylece yavaş yavaş ince sedef tabakası ile kaplanır. Bu işlem asalak öldükten sonra bile, yıllarca sürebilir.
Bu sürecin sonunda küçük, sert ve çok değerli olan süs tanesi yani “inci” meydana gelir.
İncinin Değeri Nasıl Belirlenir?
Meydana gelen incinin değeri büyüklüğüne, biçimine, parlaklığına, rengine göre belirlenmektedir.
İnci beyaz, pembe, sarı, mavi, kül rengi veya siyah olabilir. Eski çağlardan beri doğal inci mücevher olarak kullanılmıştır.
Günümüzde tanınan en büyük doğal inci “Asya İncisi” adıyla bilinen incidir. Asya incisinin ağırlığı 121 gramdır. Rengi beyaz olup, göz yaşı biçimindedir.
Normal olarak bir incinin ağırlığı 20 gramı geçmez.
İnci Nerelerde Bulunur?
İnci yapan istiridyeler Hint Okyanusu’nun Avustralya, Yeni Gine, Japonya ve Basra Körfezi’nin kıyılarındaki koylarda, körfezlerde yaşarlar. Bunun nedeni bu sularda istiridyenin beslenmesini sağlayan mikroskobik canlıların çok bol olmasıdır.
İnci istiridyeleri oldukça derinde (50 metreye kadar) kayalara yapışık olurlar. Toplanmaları makineler ya da dalgıçlar yoluyla olur. Bu noktada en eski ve belki de en yaygın yöntem, nefes keserek dalmaktır.
Hint Okyanusu’ndaki inci avcıları ayak bileklerine büyük bir taş bağlayarak dalarlar ve günde 40 dalış yapabilirler. Her dalışta su altında 1-2 dakika kalabilirler. Ayrıca her dalışta elli kadar istiridye toplayan avcılar istiridyeleri bir sepete doldururlar ve bir ipin yardımıyla su üstüne çıkarlar.
Diğer yandan her istiridyede inci oluşmaz. Zira yapılan incelemeler, toplanan istiridyelerin binde birinin içinde inci bulunduğunu göstermiştir. Bununla birlikte, sorumsuz ve aşırı avlanmalar sonucunda birçok deniz altındaki istiridye kümeleri yok olma tehlikesiyle karşılaşmıştır.
Dolayısıyla inci bulmak amacıyla her bir istiridyenin açılması gereksiz bir istiridye israfına yol açmıştır. Bunu önlemek için günümüzde istiridyeler X ışınları ile incelenmektedir. İçinde inci olduğu belirlenen istiridyeler açılırken, inci içermeyenler ise yeniden denize atılmaktadır.
Kültür İncisi Nedir?
Her ne kadar bu tarz önlemler alınsa da günümüzde doğal inci bulmak oldukça zordur. Bu sebeple denizlerde kurulan inci çiftlikleri ile kültür incisi üretilmektedir. Bunun için çiftliklerde inci üretmek amacıyla istiridyelerin içine yapay malzeme yerleştirilmektedir.
İstiridyeler sürekli olarak kontrol edilerek deniz içinde zarar görmeleri engellenmektedir. Güvenliği sağlanan istiridyelerden 2 ila 8 yıl arasında inci üretilmektedir. Bu şekilde üretilen incilere kültür incisi denilmektedir.
Aslında kültür incileri doğal incilerle aynı özelliklerdedir, tek farkı insan müdahalesiyle inci çiftliklerinde inci oluşumu sağlanmaktadır.
Yazı Önerisi:
- Elmas Nasıl Oluşur? Nerelerde Kullanılır?
- Höyük Nedir, Nasıl Oluşur?
- Oscar Wilde “Herkes Öldürür Sevdiğini” Şiiri
- Trileçenin Hikayesi: Trileçe Nerenin Tatlısı?