Oktay Akbal Kimdir? Hayatı ve Eserleri

Gazeteci ve yazar Oktay Akbal uzun yıllar Cumhuriyet Gazetesinde köşe yazarlığı yaptı. Eserlerinde kendi yaşamı ile ilgili anılarını öyküleştirmiş ve gerçekçi bir yaklaşım sergilemiştir. Bu yazıda Oktay Akbal kimdir, edebi anlayışı ve eserleri üzerine bilgiler vereceğiz.

Oktay Akbal Kimdir?

Yazar Oktay Akbal 20 Nisan 1923 yılında İstanbul’da doğdu. Orta öğrenimini Özel İstiklal Lisesi’nde tamamladı (1942). Ardından bir süre Hukuk ve Edebiyat fakültelerinde okudu. Fakat yüksek öğrenimini yarıda bıraktı.

Oktay Akbal’ın basın yaşamı 1943- 1944 yıllan arasında Servet-i Fünun dergisinde sekreterlikle başladı. 1947-1951 yılları arasında ise Milli Eğitim Bakanlığı‘na bağlı Tercüme Bürosu’nda çalışmalar yaptı. Daha sonra Vatan gazetesinde yazdığı sanat yazıları ve kitap eleştirileri (1951- 1956) ile çalışmalarını sürdürdü.

Akbal 1956 yılında köşe yazarlığına başladı. 1985’ten itibaren Hürriyet, daha sonra ise Milliyet ve Cumhuriyet gazetelerinde köşe yazarlığını sürdürdü.

Oktay Akbal 28 Ağustos 2015’te 92 yaşında iken Muğla’da hayata veda etti.

Oktay Akbal’ın Edebi Kişiliği ve Anlayışı

Akbal, “Önce Ekmekler Bozuldu” adlı ilk yapıtından bu yana anlatım tekniğini korumuştur. Çoğunlukla da kendi yaşamıyla ilgili anıları öyküleştirmiştir.

Yazar ilk yazı ve şiirlerinde Sait Faik’in geliştirdiği gerçekçi yaklaşı­mı benimsemiştir. Bu anlayışı daha sonra yayımladığı öykü ve denemelerde de sürdürmüştür. Dış çevreyi, daha doğrusu “başkaları” nı, yazarlık duyarlığını dışa vurmada bir araç olarak kullanan Oktay Akbal, anı kesitlerine başvururken insan yaşamının olağan akışını da olağandışına sapmadan yansıtmaya çalı­şır.

Olaydan, olay örgüsünün yarattığı gerilimden bilinçli olarak kaçındığı için, öyküleri daha çok bir tek insanın çevresinde odaklaşır. Buna bağlı olarak da işlediği en önemli konular günlük duyarlıklar çerçevesinde yer alan aşk ve yalnızlıktır.

Bununla birlikte yazar, öykülerinde bile, okuruna karanlık, umutsuz bir dünya değil bir “yaşama sevinci” vermeye çalışır. Diğer yandan birinci ve üçüncü tekil kişinin anlatımına yöneldiği öykülerinde, yalın ve kısa tümceler kullanır.

Anlatım ve içerik açısından öyküleri için söylediğimiz bu özellikler, genel olarak günümüze kadar yazdığı üç romanı için de geçerlidir. Diğer yandan, güncel toplumsal sorunları kısa öyküler biçiminde işlediği fıkralarında da edebiyat tutkusunu, edebiyat sevgisini açıkça dile getirir.

Oktay Akbal Eserleri

Öykü

• Önce Ekmekler Bozuldu (1946)
• Aşksız İnsanlar (1949)
• Bizans Definesi (1953)
• Bulutun Rengi (1954)
• Berber Aynası (1958, 1959 Sait Faik Hikâye Armağanı)
• Yalnızlık Bana Yasak (1967)
• Tarzan Öldü (1969)
• İstinye Suları (1973)
• Karşı Kıyılar (1979)
• Hey Vapurlar Trenler (1981)
• Lunapark (1983)

Roman

• Garipler Sokağı (1950)
• Suçumuz İnsan Olmak (1957; 1958 Türk Dil Kurumu Roman Ödülü)
• İnsan Bir Ormandır (1975)

Deneme-Söyleşi-Anı

• Şair Dostlarım (1964)
• Dost Kitaplar (1967)
• Konumuz Edebiyat (1968)
• Yazmak Yaşamak (1972)
• Ölümsüz Oyun (1974)
• Atatürk Yaşadı mı (1975)
• Hiroşimalar Olmasın (1976)
• Zaman Sensin (1977)
• İlkyaz Devrimi (1977)
• Temmuz Serçesi (1978)
• Gençler Bize Bakıyor (1978)
• Yaşamı Yemden Kurmak (1979)
• Geçmişin Kuşları (1980)
• Atatürkçülük Savaşı (1981)
• Atatürk Bir Gün Gelecek (1981)
• Önce Şiir Vardı (1982)
• Dünyaya Açılmak İçin (1982)
• Yarınlar Hesap Sorar (1986)
• Anı Değil Yaşam (1986)
• Tarih En büyük Yargıç (1987)
• Susmak mı, Konuşmak mı? (1987)
• Bir de Simit Ağacı Olaydı (1990)
• Anılarda Görmek 2 (1992)
• Zaman Sensin (1992)

Yazı Önerisi:
Cemal Süreya Kimdir? Hayatı ve Eserleri
Özdeyiş (Vecize) Nedir? Tarihi ve Özellikleri