Fosil yakıtlar (kömür, petrol ve doğalgaz) Sanayi devriminden bu tarafa en önemli enerji kaynakları oldu. Bu kaynakların yakılması ile elde edilen enerji özellikle elektrik, ulaşım ve endüstriyel alanda güç sağlamak için kullanılıyor. Fakat açığa çıkan zararlı gazların özellikle de karbondioksitin iklim, çevre ve insan sağlığı üzerinde olumsuz etkileri bulunuyor. Bu yazıda fosil yakıtların zararları üzerine bilgiler paylaşacağız.
Fosil Yakıtların Zararları
Fosil yakıtların yakılması iklim değişikliğinin temel nedeni olup Dünyamızın ekosistemini değiştirir. İnsan ve çevre sağlığı sorunlarına neden olur.
İşte fosil yakıtların çevreye ve insan sağlığına verdiği zararlar.
İklim Değişikliği
Fosil yakıtlar yakıldığında ısıyı Dünya atmosferinde hapseden başta karbondioksit gibi sera gazları yayarlar. Bu gazlar küresel ısınmaya ve iklim değişikliğine yol açarlar.
Küresel sıcaklıktaki artış deniz seviyelerinin yükselmesine, anormal hava olaylarına, habitatın bozulmasına ve biyolojik çeşitliliğe kadar çok sayıda zararlı etkisi bulunmaktadır.
Hava Kirliliği
Fosil yakıtların yakılması soluduğumuz havaya kükürt dioksit, nitrojen oksitler ve uçucu organik bileşikler gibi kirleticilerin salınmasına neden olur.
Bu kirleticiler hava kirliliğine neden olur. Doğal olarak da insan sağlığı üzerinde olumsuz etkiler bırakır. Zira solunum yolu hastalıklarına, kalp ve damar yolu sorunlarına yol açarlar.
Su Kirliliği
Fosil yakıtların çıkarılması, rafine edilmesi ve taşınması su kirliliğine neden olmaktadır. Örneğin petrol sızıntıları su ekosistemleri üzerinde yıkıcı sonuçlara yol açar. Deniz yaşamını öldürür ve ekosistemlerde uzun vadeli hasara neden oluyor.
Ayrıca fosil yakıtların çıkarılması işlemleri sırasında su kullanılmakta ve ortaya çıkan atık sular zehirli olabilmektedir. Arsenik, kurşun, klor ve cıva içeren bu sular yer altı ve içme suyu kaynaklarını kirletebiliyor.
Sınırlı Kaynaklar
Fosil yakıtlar milyonlarca yıl içinde oluşmuş sınırlı kaynaklardır. Dolayısıyla bu kaynakların sürekli olarak çıkarılması ve kullanılması Dünya’nın fosil yakıt rezervlerini tüketmektedir.
Rezervlerin azalması fosil yakıt çıkartmanın maliyetini ve zorluğunu arttırmaktadır. Bu durum maalesef doğaya zarar verecek daha kapsamlı çıkarma yöntemlerinin kullanılmasına yol açmaktadır.
Sağlık Etkileri
Fosil yakıtların yakılması sonucu ortaya çıkan zararlı gazlara maruz kalmak solunum, kalp-damar hastalıklarına, astıma ve hatta bebek ölümlerine yol açabilmektedir.
Küresel olarak her beş ölümden biri fosil yakıt kirliliği sebebi iledir. Çocuklar, yaşlılar ve sağlık sorunları olan hassas gruplar büyük risk altındadır.
Çevresel Tahribat
Fosil yakıtların çıkarılması ve taşınması için genellikle madencilik ve orman yok edilmesi gibi yıkıcı işlemler yapılmaktadır.
Tüm bu faaliyetler habitat tahribatına, toprak erozyonuna, biyolojik çeşitliliğin kaybına ve ekosistemlerin bozulmasına neden olmaktadır. Bu durumlar yaban hayatına ve bitki türlerine zarar vermektedir.
Dışa Bağımlılık ve Jeopolitik Sorunlar
Ülkeler sınırlı fosil yakıt rezervlerine erişim için rekabet ederken çıkar çatışmaları yaşanmaktadır. Bu durum ülke ekonomilerine ve ulusal güvenliğe olumsuz etki yapmaktadır.
Sonuç ve Değerlendirme
Fosil yakıtların çevreye ve insan sağlığına verdiği zararları hiç de hafife alınacak gibi değil. İşte bu kaygıları gidermek için güneş, rüzgar, jeotermal ve hidroelektrik enerji gibi yenilenebilir enerji kaynaklarına geçiş yapılmalıdır. Zira yenilenebilir enerji kaynakları hem doğal kaynaklardan gelir hem de daha temiz ve sürdürülebilirdir.
İklim değişikliği ve hava kirliliğinin azaltılması, insan sağlığı ve doğamızın korunması için fosil yakıtlardan uzaklaşmak şarttır.