Enerjinin Zararlı Kaynakları Fosil Yakıtlar Nelerdir?

Dünya enerji ihtiyacını karşılamak için bir yüzyıldan fazla süredir kullandığımız fosil yakıtlar hayatımızın önemli bir parçası. Bu doğal kaynaklar arabalarımızı hareket ettirmekten tutun da ev ve iş yerlerimizin aydınlatılmasına kadar gerekli olan enerjiyi sağlıyorlar. Bu yazıda fosil yakıtlar nelerdir, nasıl oluşur, çeşitleri ve kullanıldıkları alanlar nelerdir inceleyeceğiz.

Konu başlığında fosil yakıtları “enerjinin zararlı kaynakları” olarak nitelendirdim. Zira bu konu çevre ve enerji politikaları açısından büyük bir öneme sahip.

Fosil Yakıtlar Nedir, Nasıl Oluşur?

Fosil yakıtlar, milyonlarca yıl öncesinden kalma fosilleşmiş bitki ve hayvan kalıntılarının oluşturduğu organik doğal kaynaklardır.

Yer altındaki bu kalıntıların yüksek sıcaklık ve basınç altında uzun yıllar boyunca çürümesi ve dönüşmesi ile fosil yakıtlar meydana gelir.

Ortaya çıkan bu enerji kaynakları ısınma, enerji üretimi, ulaşım ve endüstriyel alanlarda kullanılmaktadır. Ayrıca fosil yakıtlar kökenleri gereği yüksek karbon içeriğine sahiptirler.

Fosil Yakıtların Çeşitleri

Fosil yakıtların 3 ana türü bulunmaktadır: Petrol, kömür ve doğal gaz.

Petrol (Ham Petrol)

Ölen deniz hayvanları ve bitkileri ile organizma ve mikropların yıllar süren çürüme ve sıkışmaları sonucu oluşan fosil yakıttır.

Berrak ve yağlı bir sıvıdır, genellikle yeşil veya siyah renktedir. Tuhaf bir kokusu vardır. Rafine edilerek benzin, dizel, parafin mumu gibi ürünler elde edilir.

Birçok endüstride geniş kullanım alanına sahip olması nedeniyle “Siyah Altın” olarak da isimlendirilmektedir.

Kömür

Bitki kalıntılarının yıllar boyunca tortulaşması ve sıkışması sonucu oluşan katı haldeki fosil yakıttır. Bileşiminde karbon, hidrojen, azot (nitrojen), oksijen ve kükürt bulunur.

Elektrik üretimi ve ısınma amacıyla kullanılmaktadır.

Doğal Gaz

Milyonlarca yıl önce okyanuslarda yaşayan mikroskobik bitki ve hayvanların çürümesi ile oluşmuştur. Doğal gaz esas olarak Metandan (CH4) oluşur ancak Bütan ve Propan gibi başka gazları da içerebilir.

Isınma, elektrik üretimi ve endüstriyel alanda enerji kaynağı olarak yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.

Fosil Yakıtların Kullanım Alanları

Fosil yakıtlar oldukça fazla alanda kullanılmaktadır.

Petrol, ulaşım sektöründe benzin ve dizel yakıtlar olarak kullanılmaktadır. Çatı ve yol kaplamalarında, deterjan, plastik, elyaf, vb. üretiminde de yine petrolden faydalanılmaktadır.

Yazı Önerisi: Araca Yanlış Yakıt Konulursa Ne Olur?

Kömür, eskiden demiryolu taşıtlarının motorları için buhar üretmek amacıyla kullanılmaktaydı. Günümüzde ise termik santrallerde elektrik üretimi için ve endüstride enerji kaynağı olarak kullanılmaktadır.

Doğal gaz ise ısınma, evlerde yemek pişirmek, elektrik üretimi için ve otomobillerde yakıt olarak kullanılmaktadır.

Fosil Yakıtlar Yenilenebilir mi?

Fosil yakıtlar yenilenemeyen bir enerji kaynağıdır. Kullandığımız enerjinin büyük bir kısmı fosil yakıtların yakılmasıyla elde edilmektedir.

Bu sebeple de fosil yakıtlar hızla tükenmektedir. İşte bundan dolayıdır ki yenilenemeyen enerji kaynakları olarak da bilinirler, çünkü yenilenmeleri çok uzun zaman alır.

Gelecekte Fosil Yakıtlar

Fosil yakıtların kullanımı atmosferdeki karbondioksit seviyesinin artmasına ve dolayısıyla da küresel ısınma ve iklim değişikliğine sebep olmaktadır. Buna rağmen bugün bile petrol, kömür ve gaz enerji ihtiyacımızın yaklaşık yüzde 80’ini karşılıyor.

Bu sebeple fosil yakıtların yerine sürdürülebilir enerji kaynaklarına yönelme gerekliliği kaçınılmazdır. Ancak bu şekilde çevresel etkileri en aza indirgeyecek temiz enerji geleceğine doğru ilerleyebiliriz.

Yazı Önerisi:
Fosil Yakıtların Zararları: İklim, Çevre ve Sağlık Etkileri