Kepler, Kopernik ve Galileo ile birlikte Rönesans döneminin en büyük gökbilimcileri arasında gösterilen bir bilim insanıdır. Gezegenlerin hareketlerini açıklayan yasaları bulan Kepler ayrıca gözün ve teleskopun çalışmasını da incelemiştir. Bu yazıda bilime çok önemli katkılar yapmış olan Johannes Kepler kimdir, hayatı ve yaptığı çalışmalardan bahsedeceğiz. Ayrıca Kepler yasaları nedir, neyi açıklar konularına ilişkin de bilgiler vereceğiz.
Johannes Kepler Kimdir?
27 Aralık 1571’de Almanya’da dünyaya gelen Johannes Kepler astronom, fizikçi ve matematikçidir.
Kepler, Tübingen Üniversitesi’nde öğrenim gördü. 1591’de ise master derecesini aldı. Graz’da matematik profesörlüğü yaptı. Bu dönemde yazdığı Mysterium Cosmographicum (Evrenin Gizleri, 1596) adlı yapıtında açıkladığı gezegen sistemiyle ünlü astronomlar arasına girmiş oldu.
1598’de Graz’daki Protestanların kenti terk etmeleri istendi. Bundan dolayı Kepler, dönemin ünlü astronomu olan ve Prag’da devlet matematikçisi olarak çalışan Tycho Brahe’nin çağrısıyla Prag’a yerleşti. Tycho’nun ölümünden sonra ise İmparator 2. Rudolf Brahe’nin yerine Kepler’i atadı.
Johannes Kepler’in Yaptığı Çalışmalar
Johannes Kepler, Tycho Brahe’nin derlediği değerli Astronomik gözlemlerden yararlandı. Gezegenlerin hareketleriyle ilgili çalışmaları sırasında Mars’ın yörüngesini incelerken kendi adıyla anılan yasaların ilk ikisini buldu.
2. Rudolf’un yerine geçen kardeşi Kepler’i Yukarı Avusturya devletleri matematikçisi olarak atadı. Linz’de kaldığı ondört yıl içinde iki kitap yazan Kepler, burada üçüncü yasasını keşfetti.
Kepler göz bebeğinden geçen ışınların nasıl kırıldıklarını ilk açıklayan bilim insanıdır. Görme sorunu yaşanmasının görüntünün retinanın arkasına ya da önüne geçmesi sebebi ile olduğunu öne sürdü. İnsan gözü üzerine yaptığı çalışmalar onu optik alanında farklı çalışmalara da yöneltti.
Kepler ayrıca kendi adıyla anılan bir teleskop geliştirdi. Bir iç bükey ve bir dış bükey mercekten oluşan Galileo teleskopu yerine Kepler, iki dış bükey mercek kullanılarak daha iyi bir teleskop yapılabileceğini ileri sürdü. Sonucunda 1611 yılında ilk teleskobunu yaptı. (Kepler teleskopu)
1626’da Avusturya’da Protestanlara karşı yıldırma ve baskı başladı. Bu durum Kepler’in önce Ulm, daha sona Regensburg kentlerinde, zor bir hayat sürmesine neden oldu.
1627’de Tabulae Rudolphinae (Rudolf Cetvelleri) başlığı altında gezegenlerin temel tablolarını yayımladı.
Kepler, astroloji gibi mistik olaylara inanmasına karşın astronomi bilimine olan büyük katkılarıyla bu bilimin çehresini değiştirdi.
Son Yılları ve Ölümü
Johannes Kepler 1629’da Silezya’ya gitti. Orada bir yıl çalıştıktan sonra, 15 Kasım 1630’da Almanya’nın Regensburg kentinde öldü.
Cenazesi Regensburg surlarının dışındaki St. Peter Protestan mezarlığına gömüldü. Ancak, Otuz Yıl Savaşları’nda bu kilise yıkıldı ve mezardan geriye hiçbir kalıntı kalmadı.
Kepler Yasaları
17. yüzyılda Johannes Kepler tarafından ortaya konan ve Güneş çevresindeki yörüngelerinde dönen gezegenlerin hareketini açıklayan üç yasadır. Bunlar Kepler’in astronomi alanında yaptığı çok önemli çalışmalar olup, astronomi biliminin çehresini değiştirmiştir.
Kepler yasaları kısaca şöyle tanımlanabilir:
- Birinci yasa: Her gezegen, hareketi boyunca, odaklarından biri Güneş olan elips biçiminde bir yörünge izler.
- İkinci yasa: Gezegenlerin, yörüngeleri boyunca hızları aynı kalmaz. Bu hız, gezegen ile güneşin merkezleri arasındaki vektörün eşit zaman parçaları içinde eşit düzlem alanlarını taramasını sağlayacak tarzda değişir.
- Üçüncü yasa: Herhangi iki gezegenin dönme periyodlarının kareleri arasındaki oran, sahip oldukları elips biçimindeki yörüngelerinin büyük eksenlerinin küplerinin oranına eşittir.
Kepler yasaları, Dünya çevresinde bir yörüngeye oturtulmuş yapay bir uydu ya da Ay’ın hareketleri gibi yörüngesel sistemlerin incelenmesini olanaklı kılar.
Isaac Newton, 1666’larda bu yasalar ile kendi yasalarını birleştirmiştir. Buradan hareketle Dünya ile Ay ve Güneş ile Gezegenler arasındaki çekim yasasını formüle etmiştir.
Kepler’in Başlıca Eserleri
- De Stella Nova (Yeni Yıldız, 1606)
- Astronomia Nova (Yeni Astronomi, 1609)
- Harmonice, Mundi (Dünyanın Uyumu, 1619)
Yazı Önerisi:
- Ada Lovelace Günü: Tarihi, Önemi ve Ne Zaman Kutlanır? - 25/10/2025
- Kasım Ayı Önemli Günler ve Haftalar Listesi [Güncel] - 13/10/2025
- Ekim Ayı Önemli Günler ve Haftalar Listesi [Güncel] - 16/09/2025