Yeni kar yağdıktan sonra şöyle bir sessizlik çöker değil mi? Sanki kulaklarımızda tıkaç var gibi, sakin ve dingin bir ortam oluşur. Peki bunun ardındaki gerçek ne? Merak edenler için kar yağarken ve yağdıktan hemen sonra çevrede neden sessizlik olur sorusunu cevaplıyorum.
Kar Yağarken Neden Sessizlik Olur?
Evet, taze bir kar yağışının ardından dinginlik ve huzur hakim olur. Çünkü yeni yağan kar sesi emer yani yutar.
Örneğin, bir köpeğin uzaktan havlaması daha sessiz ve bastırılmıştır. Geçen arabaları, kamyonları ve kar temizleme araçlarını zar zor duyarız. Öyle ki kar kaynaklı bu sessizlik bütün bir gün sürebilir.
Kar ıslaktır ve etkili bir ses sönümleyici görevi görür. Bir benzetme yaparsak aslında kar, evimizdeki bir halının yaptığı gibi davranır. Hatta halıya göre daha fazla sesi emer, öyle ki parke zemin üstündeki halıya göre daha sessiz hale gelir.
Ses Sönümleyici Kar Taneleri
Sesi sönümleyen kar tanelerinin düzenidir. Kar taneleri, değişen ağırlık ve su içeriği ile tüm şekil ve boyutlarda bir araya gelir. Bazı kar kristalleri sivri uçlu yıldız şeklinde, bazıları ise düz biçimdedir. Her bir kar tanesi bu kristallerden bir ile düzinelerce veya yüzlercesinden oluşur.
Kar taneleri yapboz parçaları gibi birbirine uymaz. Gevşek bir şekilde yığılırlar ve aralarında bol miktarda hava boşluğu bulunur. Akustik tavan karosundaki gözenekler gibi sesi emen de bu delikler ve boşluklardır.
Hatta kar yağışı sırasında meydana gelen ses bile emilir. Çünkü geçen bir ses dalgasının basıncı havayı kar tanecikleri arasındaki boşluklara doğru iter. Dolayısıyla da kar yağarken çevremizde sessizlik olur.
Sessizliğin Etkisini Kaybetmesi
Daha sonra, yerçekimi karı sıkıştırdıkça ve yüzey kristallerinin bir kısmı eridikçe, kar artık sesi etkili bir şekilde boğmaz. Esen rüzgâr, güneş ışığı ve biraz yağmur, sesin absorbe edilmesini önler. Yani ses sönümlenmez.
Açıkçası karın yüzeyi sesi kesen bir akustik döşemeye değil de okul duvarındaki bir beyaz tahtaya benzer. Sert kar sesi yansıtan ve ileten çıplak zemin, asfalt veya beton gibi davranır. Sonuç olarak da gürültü seviyeleri normale döner.
Karın sesi engellemesi ses dalgalarının önemini göstermiş oldu. Askeriyede, orman hizmetlerinde ve kayak merkezlerinde ses dalgaları ile kar derinliği ölçülmektedir. Ayrıca ses dalgaları ilkbaharda sel ve taşkın tahminlerinin doğruluğunu arttırmıştır. Yine kutup bölgelerindeki buz kalınlığı da yine ses dalgaları ile ölçülmektedir.
Yazı Önerisi:
Çığ nedir? Çığ nasıl oluşur?
Tundra Nedir? Tundraların Özellikleri Nelerdir?