Anasayfa » Bilim » Periskop Nedir? Nerelerde Kullanılır?

Periskop Nedir? Nerelerde Kullanılır?

Periskop, doğrudan görüş alanında olmayan nesnelerin görüntülenmesini sağlayan optik bir araçtır. Özellikle denizaltıları için su yüzeyi üzerinde bir görüşe sahip olmada ve su altında da navigasyona yardımcı olmaktadır. Bu yazıda periskop nedir, nasıl çalışır, periskop nerelerde kullanılır konularına ilişkin derlediğimiz bilgileri paylaşacağız.

Periskop nedir, ne işe yarar?
Periskop nedir, ne işe yarar?

Periskop Nedir? Ne İşe Yarar?

Periskop, engeller nedeniyle doğrudan görülemeyen bir nesneyi gözlemlemek için kullanılan optik bir düzenektir. Her iki ucunda 45 derecelik açıyla ayna bulunan bir dış kasadan oluşur. Bu aynalar yüzeye paralel olarak yerleştirilmiştir.

Denizaltılarda, siperlerde ve tanklarda kullanılan ve bir engel nedeni ile görülemeyen bir cisim ya da çevrenin gözlenmesini sağlar. Dünya Savaşı sırasında tanklarda ve zırhlı araçlarda yaygın olarak kullanılmıştır.

Periskopu Kim İcat Etti?

Makine mühendisi Simon Lake, 1902’de deniz periskobunu icat etmiştir. Bununla birlikte optik tasarımcı Sir Howard Grubb ise 1. Dünya Savaşı’nda periskopun mükemmel olmasını sağlamıştır.

Diğer yandan Fransız mühendis ve mucit Jules Carpentier ise denizaltı periskopunu tasarlamıştır.

Periskop Nasıl Çalışır?

Periskopun çalışma prensibi ışığın yansıma yasalarına dayanmaktadır. Görüş hattındaki herhangi bir nesne ışığı yansıtır ve periskopta görünür hale gelir.

Bu amaçla nesneden gelen ışık belirli bir açıyla eğimli bir dizi ayna tarafından yansıtılır. Bu yansıyan ışık daha sonra başka bir aynaya düşer ve insan gözüne ulaşana kadar tekrar yansıtılır.

Periskopun basitçe yapısı
Periskopun basitçe yapısı

Periskopun Yapısı

Periskop, üst ve alt ucunda 45 derecelik eğimle yerleştirilmiş ve yansıtıcı yüzleri birbirine paralel olan iki ayna içeren boş bir düzey borudan oluşur. Buna göre alttaki aynadan bakıldığında, üst aynadan yansıyan ışınlarla, göz seviyesinden yukarıdaki cisimler görülebilir.

Basit bir periskop yalnızca aynalar gerektirirken, daha karmaşık bir periskop aynalar yerine prizmaları kullanır. Denizaltı uygulamalarında kullanılan periskoplar karmaşıktır. Zira daha geniş bir kapsam aralığı elde etmek istenmektedir. Bu sebeple tipik olarak en az 10 metre uzunluğunda tüplerin kullanılmasını gerektirir.

Buna göre denizaltı periskoplarının boyu genellikle 10-12 metre, çapı ise 15 cm kadardır. Bunlar, dikey olarak hareket edebildikleri gibi, kendi çevrelerinde de 360 derecelik bir dönüş yapabilirler.

Günümüzde denizaltılarında kızılötesi ışınlarla çalışan ve gece gözlemlerini de mümkün kılan, karmaşık ve elektronik düzeneklerden oluşmuş periskoplar kullanılmaktadır.

Bir asker keskin nişancı tarafından vurulma riskini almadan savaş alanında neler olduğunu görmek için periskop kullanıyor
Bir asker keskin nişancı tarafından vurulma riskini almadan savaş alanında neler olduğunu görmek için periskop kullanıyor

Periskop Nerelerde Kullanılır?

Periskoplar genellikle askeri amaçlarla kullanılmaktadır. Bu optik alet kara ve deniz savaşlarında, denizaltı seyrüseferinde ve başka yerlerde bir gözlemcinin koruma altında, zırhın arkasında veya su altındayken çevresini görmesini sağlamaktadır.

Periskopun kullanım alanları şu şekildedir:

  1. Doğrudan görüş hattında olmayan nesneleri görüntülemek için.
  2. Denizaltılar, bir torpido mesafesini belirlemek için periskop kullanır. Böylece saldırı için doğru zamana karar verilebilmektedir.
  3. Bir nükleer reaktörde meydana gelen kimyasal reaksiyonları gözlemlemek için.
  4. Askerde saklanma pozisyonunda gözlem yapmak için. Fakat en büyük dezavantajı, periskopun bir seferde bir kişi tarafından kullanılabilmesidir.
  5. Tanklarda ve zırhlı araçlarda çevreyi incelemek için.

Yazı Önerisi:
Pusula Nedir? Nasıl Çalışır?
Gözlemevi Nedir? Nerelere Kurulur?
Yel Değirmeni ve Rüzgar Türbini Arasındaki Fark Nedir?

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir