David Lloyd George 20. yüzyılın en ünlü İngiliz siyasetçilerinden biriydi. 1916 ile 1922 yılları arasında İngiltere Başbakanı olan Lloyd George bu görevi üstlenen ilk ve tek Galli’ydi. Bu yazıda David Lloyd George kimdir, hayatı ve Başbakanlıktan neden istifa etti konularında bilgiler vereceğiz.
Lloyd George Kimdir?
İngiliz devlet adamı David Lloyd George 17 Ocak 1863’te Manchester’da bir okul müdürünün oğlu olarak doğdu. Gallerli orta halli bir aileden gelen Lloyd George’un babası genç yaşta öldü. Annesi onu büyütmek için Galler’e götürdü.
Hukuk öğrenimi görüp avukat olduktan sonra 1890’da liberal milletvekili seçildi. Reformdan yana ve radikalizmin ateşli bir yandaşı olarak tanınmasına karşın Chamberlain’in Güney Afrika’daki girişimlerini desteklemedi.
1905’te başbakan Sir Campbell-Bannerman kabinesine Ticaret bürosu başkanı olarak girdi. 1908’de Asquith hükümetinde Maliye Bakanlığı’na getirildi. Kısa sürede hükümetin siyasetinde etkili olmaya başladı.
Lloyd George’un 1909 bütçesi, kısmen arazi ve gelir vergileriyle finanse edilecek sosyal sigortayı sağladığı için “halkın bütçesi” olarak adlandırıldı. Bütçenin Lordlar Kamarası tarafından reddedilmesine sert eleştirilerle karşı çıktı. Bu da Lordların veto yetkilerini kaybettiği 1911 Parlamento Yasası’na yol açtı.
Birinci Dünya Savaşı Dönemi
Lloyd George, Birinci Dünya Savaşı’nın ilk yıllarında Maliye Bakanı olarak kaldı. 1915-1916 arasında Savaş Gereçleri bakanlığında görev yaptı. Kitchener’in ölümü üzerine Temmuz 1916’da Savaş Bakanı, Asquith’in ölümünden sonra da Aralık 1916’da Başbakan oldu.
Beş üyeli savaş kabinesinin başında önce cepheyi Balkanlar’a ve Ortadoğu’ya kaydıran bir “Doğu” stratejisini savundu, sonra “Batı” ya yönelik bir strateji benimsedi. Öte yandan, Müttefik kuvvetlerinin Fransız General Ferdinand Foch tarafından yönetilmesini (1918) İngilizlere kabul ettirdi.
Savaşın başarılı bir şekilde sona ermesinin ardından Lloyd George, Versay Antlaşması’nı hazırlayan Paris Barış Konferansı’nda İngiltere’nin baş delegesiydi. Başbakan olarak kaldı, ancak artık Muhafazakarların desteğine bağımlıydı.
Başbakanlıktan İstifası
Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Yunanistan yanlısı bir siyaset izleyerek Yunanlıların İzmir’e asker çıkarmasını destekledi. Avrupa’da geleneksel İngiliz siyasetini sürdürerek zaman zaman Almanya ile zaman zaman da Fransa ile birlik oldu.
Ama Türk Kurtuluş Savaşı’nın başarısıyla sonuçlanması üzerine izlediği siyaset nedeniyle durumu sarsıldı. Diğer yandan 1921’de Özgür İrlanda Devleti’ni kuran anlaşmayı yaptı. 1922 yazında ise şövalyelik ve soyluluk unvanlarının satışıyla ilgili bir skandala karıştı.
En nihayetinde muhafazakarlar İngiltere’nin Türkiye’deki dış politikasına karşı çıktıkları için Ekim ayında koalisyondan çekildi. Sonuç olarak Lloyd George 19 Ekim 1922’de başbakanlıktan istifa etmek zorunda kaldı.
Son Yılları ve Ölümü
Lloyd George bu tarihten sonra yaşamının sonuna kadar milletvekilliği görevini sürdürdü ve mücadelesini muhalefet cephesinde yaptı.
Liberal Parti’nin Muhafazakar Parti ile İşçi Partisi arasında bir denge öğesi olmasına çalıştı. Bu arada toplumsal reformların yapılması konusunda İşçi Partisi’ni destekledi.
26 Mart 1945’te Galler’de öldü.
Kaynak:
Gelişim Hachette Genel Kültür Ansiklopedisi, BBC, Gov.uk
Yazı Önerisi: