El-Kindi Kimdir? Hayatı ve Bilime Katkıları
El-Kindi, İslam’ın Altın Çağının en popüler Müslüman alimlerinden biridir. Müslüman dünyasında felsefenin temelini attı. Bunun için Yunan filozofları ve matematikçileri Platon, Aristoteles ve Batlamyus’un kitaplarını çevirdi. Şifreli yazı sanatını tanıttı ve ayrıca güzel yazmada da iyiydi. Hayatının büyük bir kısmını Bağdat’taki Bilgelik Evi adlı kütüphanede geçirdi. Ve orada birçok konuda farklı kitaplar yazdı. Bu yazıda El-Kindi kimdir, hayatı, çalışmaları, eserleri ve bilime yaptığı katkılar üzerine bilgiler bulacaksınız.
El-Kindi Kimdir? Kısaca Hayatı
M.S. 801 yılında Irak’ın Kufe şehrinde doğdu. Zengin bir ailesi vardı. Asıl adı “Ebu Yusuf Yakub ibn İshak es-Sabbah el-Kindi” dir. Babası o dönemde Kufe valisiydi. İlk eğitimini Kufe’de aldı. Daha sonraki çalışmaları için Bağdat’a gitti.
El-Kindi, dönemin iktidardaki halifesi (devlet başkanı) El-Memun tarafından Bağdat Büyük Kütüphanesi’ne (Beytü’l Hikme) atandı. Kütüphane aynı zamanda Bilgelik Evi olarak da bilinmektedir.
Güzel tasarımlara sahip yazı sanatı olan kaligrafide ve daha birçok konuda iyiydi. Yani bilge bir insan idi. Matematik, felsefe, müzik, tıp, teoloji, vahiy, din ve peygamberler üzerine çalıştı. Ayrıca kriptografinin (şifreli yazma sanatı) temelini attı.
Daha sonra halife El-Mutasım’ın oğlunun öğretmeni oldu. Astronomi, felsefe, fizik, kimya, geometri, tıp, mantık, siyaset, psikoloji ve diğer bazı konular olmak üzere yirmi ayrı dalda iki yüz yetmişin üzerinde eser verdi. Hatta eserleri o kadar şaşırtıcıydı ki, Rönesans’ın büyük bilginlerinden Geralomo Cardano, El-Kindi’yi döneminin en büyük bilgelerinden biri olarak adlandırmıştır.
Ancak Hülagü Han M.S. 1258’de Bağdat’a saldırıp kütüphanelerini yaktığında eserlerinin çoğu kayboldu. Farabi ve İbn-i Sina eserlerini revize ettiği için kavramlarının çoğu bir süre sonra unutulmuştur.
El Kindi, M.S. 873 yılında 72 yaşında iken Irak’ın Bağdat kentinde öldü.
El-Kindi’nin Yaptığı Çalışmalar ve Bilime Katkıları
El-Kindi’nin sıkı çalışması ve bilim ve felsefeye olan ilgisi, yaşadığı dönemde ona ün kazandırdı.
Bilime olan katkıları arasında, ilacın hastanın sağlığı üzerindeki etkisini ve hastanın iyileşmesi için gereken günleri ölçecek matematiksel bir ölçek keşfi vardır. El-Kindi’nin bilime yaptığı çok değerli diğer katkıları şu şekildedir:
Yunan bilim çalışmalarını Arapçaya çevirmiştir. Bu durum, gelecekte diğer Müslüman alimlerin keşfedilmemiş bilimin sınırlarını genişletmelerine yardımcı oldu.
Ayrıca kriptografi olarak bilinen kod dilinde şifreli yazma sanatını ilk tanıtan oydu.
Yazı Önerisi: Kripteks Nedir? Gerçek mi Kurgu mu?
El-Kindi’nin Eserleri
El-Kindi hemen hemen bilimin her alanı ile uğraşmış ve arkasında 270’in üzerinde eser bırakmıştır. Ne yazık ki bu eserlerin büyük çoğunluğu günümüze ulaşamamıştır. Günümüze kadar gelen eserlerinden bazıları ise aşağıda sıralanmıştır.
- Risale fil Akl.
- Risale fi Mahiyyetin Nevmi ver Rüya.
- Risale fil Cevahiril Hamse.
- Risale fil illetis Selci vel Berdi vel Berki ves Savaiki ver Radi vez Zemherir.
- Risale fiş Şuaat.
- Risale fi İhtiyaratil Eyyam.
- De İntellecto Secondum Aristoteles et Platonem.
- Risale fi İhtilafil Manazır.
- Fi Marifeti Kuval Edviyetil Murekkebe.
Arap Felsefesinin Babası
El-Kindi ilk İslam filozofudur. Bu sebeple kendisine “Arap Felsefesinin Babası” unvanı verilmiştir. Yetenekleri ve çalışmaları onun Bilgelik Evi’nin başı yaptı. Orada araştırmalar yaptı ve kitaplar yazdı.
Diğer yandan felsefe ve din üzerine yaptığı çalışmalar, Farabi, İbn-i Sina ve Gazali gibi geleceğin Müslüman alimlerinin yaşam ve din üzerindeki etkilerini anlamalarının yolunu açtı.
Yazı Önerisi:
John Stuart Mill Kimdir? Hayatı ve Felsefesi