Rene Descartes (Dekart), 17. yüzyılda büyük bir Fransız Matematikçi, filozof ve düşünürüydü. Akılcı düşünce okulunun öncüsü olarak kabul edilir ve matematik ve felsefe alanlarına yaptığı büyük katkılardan dolayı genellikle “Modern Felsefenin Babası” olarak bilinir. Bu yazıda Rene Descartes hayatı ve yaptığı çalışmalardan bahsedeceğim.
Rene Descartes Hayatı
Rene Descartes, 31 Mart 1596’da Fransa’nın La Haye en Touraine kentinde Joachim ve Jeanne Descartes’ın çocuğu olarak doğdu. Bir yaşına geldiğinde annesi öldü ve Descartes çocukluğu boyunca oldukça hasta kaldı.
Descartes ve kardeşleri babaanneleri tarafından büyütülmüştür. Çünkü babaları başka yerlerde çalışmakla meşguldü ve il meclisinde meclis üyesiydi. Descartes hiç evlenmedi, ancak 1635’te Helena Jans van der Strom’dan bir çocuk babası oldu. Çocuğa Francine adı verildi. Ne yazık ki, kızıl hastalığı nedeniyle beş yaşında öldü.
1606’da Descartes, 1604’te IV. Henry (1589-1610 arasında hüküm sürdü) tarafından kurulan La Flèche’deki Cizvit kolejine gönderildi. La Flèche’de askeri mühendislik, yargı, hükümet yönetimi için eğitildi. Burada ayrıca bilim, matematik ve metafiziğin yanı sıra oyunculuk, müzik, şiir, dans, binicilik ve eskrim eğitimi de aldı.
1614’te Descartes, 1616’da hukuk diploması aldığı Poitiers’e gitti. 1618’de Hollanda’nın Breda şehrine gitti. Protestan vali Prens Maurice’in barış ordusunda gayri resmi matematik ve askeri mimarlık öğrencisi olarak 15 ay geçirdi. Orada iken fizikçi Isaac Beeckman onu bilim ve matematik çalışmalarında teşvik etti.
1619’da Beekman’ın rehberliğinde Descartes, matematiksel ve mekanik problemler üzerinde ciddi çalışmalara başladı. Aynı yıl (1619) Ulm’da görevlendirilen Descartes daha sonra çalışmalarına teoloji ve tıbbı da ekledi.
1637 yılında “Bilimlerde Aklı Doğru Yürütme ve Gerçeği Arama Yöntemi Üzerine Söylem” adlı eserini yayınladı. (Orijinal adı: Discourse on the Method of Rightly Conducting the Reason and Seeking Truth in the Sciences)
Modern Felsefenin Babası
Descartes, birçokları tarafından modern felsefenin babası olarak kabul edilmektedir. Çünkü fikirleri, 17. yüzyılın başlarında, daha çok duygu temelli olan mevcut anlayıştan geniş ölçüde ayrıldı. Felsefesinin unsurları tamamen yeni olmasa da onlara yaklaşımı yeniydi.
Descartes, temelde tüm önyargılı ve kalıtsal kavramları ortadan kaldırmaya, sadece kesin olan şeyleri elde tutmaya ve yeniden başlamaya inanmaktaydı. Bu sebeple “ben varım” sözüyle işe başladı.
Rene Descartes en yaygın olarak “Düşünüyorum, öyleyse varım” (aslında Fransızcadır, ancak en iyi Latince tercümesiyle bilinmektedir: “Cogito, ergo sum”) felsefi ifadesi ile tanınır. Buna göre geçmiş skolastik bilimin gizli kapaklı nitelikleri artık bırakılmalı, yalnızca açık ve seçik olan düşünceler kullanılmalıydı.
Hangi fikirlerin kullanılabileceğini keşfetmek için evrensel şüphe yöntemini ortaya attı, her şey hakkında soru sormaya başladı. Buradan hareketle bilimsel ilerleme için aşağıdaki dört ana fikri söyledi:
- Tüm şüphe nedenleri ortadan kaldırılıncaya kadar hiçbir şeyi doğru olarak kabul etmeyin.
- Yeterli bir çözüm sağlamak için sorunları mümkün olduğu kadar çok parçaya bölün.
- Düşünceler, en basit ve bilinmesi en kolay olandan başlayarak, yavaş yavaş yükselen ve adım adım daha karmaşık bilgilere doğru sıralanmalıdır.
- Numaralandırmaları o kadar eksiksiz ve gözden geçirmeleri o kadar genel yapın ki hiçbir şey atlanmasın.
Descartes ayrıca Kartezyen dualizmin (zihin-beden dualizmi) gelişimiyle de tanınır. Kartezyen dualizim, zihin ve bedenin birbiriyle etkileşime giren iki farklı madde olduğuna dair metafizik argümandır.
1639 yılında en ünlü eseri, Meditationes de Prima Philosophia (İlk Felsefe Üzerine Meditasyonlar) üzerinde çalışmaya başladı. İlk baskı 1641’de Latince yayınlandı. Descartes bu eserinde Tanrı’nın varlığı ve ruhun ölümsüzlüğü üzerine felsefi bir inceleme yapmıştır.
Descartes’ın Matematik Alanındaki Çalışmaları
Rene Descartes bir matematikçi, filozof ve bilim adamıydı. Harfleri matematiksel değişkenler olarak kullanmak için bir sistem olan tümdengelimli akıl yürütme için kurallar geliştirdi. Ayrıca kartezyen düzlem adı verilen bir düzlemde noktaların nasıl çizileceğini keşfetti.
Bu çalışma, Descartes’ın matematik tarihinde ünlü olmasını sağladı, çünkü bu analitik geometrinin icadıydı. Analitik geometri temel olarak cebir bilimini geometriye uygulamaktır.
Yazı Önerisi: Cebir biliminin babası Harezmi kimdir?
Ayrıca bu çalışma bugün hala yaygın olarak kullanılan Kartezyen koordinat sistemiyle sonuçlanan cebir ve geometri arasındaki boşluğu doldurmuştur.
Descartes’a göre matematik kesin veya doğru olan tek şeydi. Analitik geometrinin babası olarak kabul edilen Descartes şüphesiz Bilimsel Devrim’in de kilit isimlerinden biriydi.
Rene Descartes’ın Önemi
Descartes, 17. yüzyılda zihnin çağdaş çalışmasına şekil verdi. İlk Felsefe Üzerine Meditasyonlar’da Descartes, ne bilebileceğine dair sorularla başlar. Doğru olarak kabul ettiği her şeyden şüphe duyulabilecek her noktayı dikkatlice ortaya çıkarır.
İlk modern filozof olarak takdim edilmiştir. Geometri ile cebir arasında önemli bir bağlantı kurmuştur. Geometrik problemlerin cebirsel denklemler yoluyla çözümüne imkan sağlamasıyla ünlüdür.
Descartes’ın felsefesinin en derin ve kalıcı miraslarından biri, onun zihin ve bedenin gerçekten farklı olduğu tezidir. Yani “zihin-beden düalizmi (ikiliği)” olarak adlandırılan tez.
Rene Descartes Ne Zaman Öldü?
Descartes 53 yaşında zatürreye yenik düştü. O sırada İsveç kraliçesinin bir bilim akademisi kurmasına yardım etmek için Stockholm’deydi. Sadece 22 yaşında olan Kraliçe Christina, günlük dersi için onu sabah 5’ten önce uyandırmaktaydı. Bu durum zaten kırılgan olan sağlığını etkiledi ve zatürreye yol açtı.
Kısa hayatı boyunca kendini bilime ve yeniliklere adayan Rene Descartes 11 Şubat 1650’de İsveç’in Stockholm kentinde öldü.
Yazı Önerisi:
George Sand Kimdir? Hayatı ve Eserleri
Kaynak:
https://www.cuemath.com/learn/rene-descartes/
https://www.biography.com/scholar/rene-descartes